بیماری گریو ( Grave ) که یک
بیماری خود ایمنی میباشد علت اصلی پرکاری تیروئید است که موجب افزایش ترشح هورمون های تیروئیدی میشود. افرادی که در خانواده آنها سابقه بیماری های خودایمنی مربوط به تیروئید دیده میشود بیشتر مستعد ابتلا به پرکاری تیروئید هستند، از بیماری های خود ایمنی که غده تیروئید را درگیر میکنند میتوان به بیماری گریو و یا بیماری هاشیموتو اشاره کرد.البته باید توجه داشت که بیماری های خود ایمنی تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد بر روی بروز بیماری تاثیر گذار هستند و
سایر عوامل دخیل در بروز پرکاری تیروئید شامل استرس، عفونت ها، دریافت بیش از اندازه ید، استرس و دریافت هورمون های استروئیدی. مصرف دخانیات هم میتواند وضعیت بیماری را بدتر کند و در وخیم تر شدن وضعیت بیماری نقش دارد. ابتلای خانم ها به بیماری پرکاری تیروئید تقریبا ۴ برابر مردان است و میتوان به نوعی آن را به تفاوت های هورمونی ارتباط داد.
افزایش استرس در فرد و داشتن استرس مزمن موجب فعالیت بیش از اندازه سیستم ایمنی میشود و سیستم ایمنی به بافت های سالم انسان حمله کرده و موجب بروز بیماری هایی از جمله پرکاری تیروئید میشود.
عفونت ها نیز به علت تحریک سیستم ایمنی فرد، در صورت درمان نشدن و طولانی شدن مدت درمان آن میتوانند موجب بیش فعالی سیستم ایمنی در بدن فرد شوند و در صورتی که این فعالیت بیش از اندازه به حالت عادی باز نگردد ممکن است موجبات بیماری خود ایمنی را فراهم آورد.
افزایش دریافت ید در رژیم غذایی با تحریک سلول های تیروئید به تولید بیشتر هورمون های تیروئیدی می انجامد و نیاز است دریافت ید از طریق
رژیم غذایی هایپرتیروئید در این بیماران و انسان های سالم کنترل شود.
دریافت هورمون های استروئیدی نیز با برهم زدن تعادل هورمونی و تحریک ترشح هورمون های مختلف بدن به خارج شدن تنظیم غده ها شده و در نهایت سبب اختلالات بسیاری شده که یکی از آنها بیماری پرکاری تیروئید است.
برای
درمان پرکاری تیروئید از داروهای خاصی استفاده میشود تا با تاثیر بر تیروئید مانع ترشح هورمون های تیروئیدی شوند و ترشح آنها را در اندازه طبیعی نگه دارند.علاوه بر مصرف دارو، همزمانی یک
رژیم غذایی مناسب برای پرکاری تیروئید میتواند وضعیت بیمار را بهبود زیادی بخشد و از عوارض پرکاری تیروئید در فرد بکاهد.
در
درمان تغذیه ای و رژیم درمانی در بیماری پرکاری تیروئید باید نکاتی را در رژیم غذایی رعایت کرد که شامل موارد زیر میشود:
رژیم غذایی پرکاری تیروئید باید
انرژیی بیشتری نسبت به سایر افراد عادی داشته باشد، از آنجا که متابولیسم این افراد بالا میرود و حتی تا دو برابر میتواند افزایش یابد نیاز است که
کارشناس تغذیه با توجه به شرایط بیمار و وضعیتی که در آن به سر میبرد انرژی رژیم غذایی ایشان را تنظیم کند.میزان
پروتیین رژیم غذایی این بیماران هم باید تنظیم شده باشد تا بدن در صورت بالا بودن بیش از حد متابولیسم از عضلات برای منبع انرژی استفاده نکند و مانع از تجزیه و تحلیل عضلات شود. از این رو نیاز است رژیم غذایی این بیماران دقیق و محاسبه شده تنظیم گردد.
با توجه به بالا بودن متابولیسم در این بیماران و همینطور از دست دادن آب بدن، نیاز است که
رژیم پرکاری تیروئید از مایعات غنی باشد،
روزانه حداقل ۱۰ لیوان آب از رژیم غذایی دریافت کنید. البته در صورت ابتلا به بیماری های کلیوی و قلبی و یا اگزوفتالموس باید میزان مصرف مایعات در رژیم غذایی هم تنظیم شود.
دریافت ید در رژیم غذایی پرکاری تیروئید باید کنترل شده و
محدود باشد، از جمله
منابع غنی از ید در رژیم غذایی میتوان به غذاهای دریایی و نمک خوراکی اشاره کرد که این مواد باید به اندازه و مورد نیاز توسط بیمار در رژیم غذایی مورد استفاده قرار گیرند.
حذف منابع غذایی گواتروژن از رژیم غذایی یکی دیگر از نکاتی است که باید در رژیم غذایی پرکاری تیروئید رعایت شود، خانواده کلم ها و بادام زمینی و سویا حاوی مقادیر زیادی گواتروژن هستند که باید از رژیم غذایی حذف و یا به صورت پخته در رژیم غذایی پرکاری تیروئید قرار بگیرند.حرارت موجب از بین رفتن مواد گواتروژن میشود.
مصرف
برخی مواد حساسیت زا در رژیم غذایی پرکاری تیروئید میتواند به تحریک سیستم ایمنی و در نتیجه بیماری خود ایمنی شود، برخی از این مواد که در رژیم غذایی وجود دارند مثل
گلوتن که در گندم و جو وجود دارد و یا
کازئینی که در شیر موجود است میتواند در برخی افراد موجب بروز حساسیت شود.بنابر این نیاز است این مواد با احتیاط در رژیم غذایی پرکاری تیروئید قرار گیرند.
تحقیقات نشان داده که
مصرف ویتامین D در رژیم غذایی پرکاری تیروئید میتواند موجب بهبود وضعیت بیماری شود، با توجه به محدودیت دریافت منابع ویتامین D در رژیم غذایی و کمبود ۸۰ درصد از ایرانیان، بهتر است از مکمل ویتامین D در رژیم غذایی استفاده شود.
مصرف منابع روی و سلنیم در رژیم غذایی و یا به صورت مکمل که با تجویز پزشک یا کارشناس تغذیه باید صورت گیرد میتواند وضعیت بیماری را بهتر کند.
از منابع غذایی خوب
منابع غذایی روی میتوان به مغز ها و
منبع خوب سلنیوم به غذاهای دریایی و قارچ اشاره کرد که میتوان در
رژیم غذایی پرکاری تیروئید به میزان کافی مصرف کرد.
با توجه به سطح
کلسیم خون باید نسبت به محتوای کلسیم رژیم غذایی و در صورت نیاز همزمانی مصرف کلسیم و رژیم غذایی در این بیماران اهتمام ورزید تا از پوکی استخوان جلوگیری شود.
فلاونوئید ها از جمله مواد مفید در
رژیم غذایی پرکاری تیروئید به شمار می آیند، مصرف این مواد در رژیم غذایی سبب ایجاد محدودیت در فعالیت آنزیم های واسطه در تولید هورمون های تیروئیدی میشوند و سطح غلظت هورمون های تیروئیدی را در اندازه نرمال کنترل میکنند. منابع غذایی فلاونوئید ها شامل میوه ها و سبزیجات قرمز و زرد رنگ، روغن زیتون، چای و... هستند که در حد متعادل میتوان در رژیم غذایی پرکاری تیروئید مصرف کرد.
در مورد مصرف
مکمل ها در رژیم غذایی باید به این نکته توجه داشت که این مکمل ها در این بیماری همانند شمشیر دو لبه عمل میکنند، استفاده زیاد و یا کمتر از میزان نیاز بدن هر دو میتواند به بدن آسیب برساند و موجب بدتر شدن وضعیت بیماری شود. از این رو نیاز است تا
مصرف مکمل های غذایی توسط پزشک و یا کارشناس تغذیه تجویز و به مصرف برسد.بهتر است نیاز های بدن از طریق رژیم غذایی تامین شود و تا زمانی که کمبودی در رژیم غذایی و در بدن فرد دیده نشد از مکمل استفاده نشود.