رژیم غذایی کبد چرب

یکى از فعالیت هاى مهم کبد، ذخیره سازى و سوخت وساز چربى ها در بدن است. کبد طبیعى حاوى حدود ۵ گرم چربى در ۱۰۰ گرم وزن خود مى باشد. هرگاه مقدار چربى بیش از ۵ درصد وزن آن افزایش یابد، به این حالت کبد چرب گفته مى شود. کبد چرب، بیمارى شایعى در جامعه و در نتیجه بسیارى از بیمارى ها و یا حالت هاى تغذیه اى و رژیم غذایی نامناسب و یا سبک زندگی غلط در بدن ایجاد مى شود. انباشته شدن چربى در سلول هاى کبدى مى تواند به التهاب این سلول ها منجر شود.کبد نقش مهمى در سوخت وساز و شکستن چربى ها در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربى در کبد رسوب مى کند و موجب بروز کبد چرب مى شود. در اکثر موارد، چاقى و اختلال در چربى هاى خون از علل کبد چرب مى باشند؛ علل دیگرى که مى تواند موجب بروز این حالت در کبد شوند، عبارتند از:

در بیمارى کبد چرب، کبد معمولاً علامت خاصى ندارد و به دنبال انجام آزمایش هاى دوره اى، اختلال در آنزیم هاى آن مشخص مى شود و یا اینکه در زمان انجام سونوگرافى به علل دیگر، وجود کبد چرب نیز تشخیص داده مى شود. البته اختلالات آنزیمى در کبد چرب معمولاً خفیف است و در اکثر موارد موجب افزایش مختصر در آنزیم هاى کبدى میشود. در برخى موارد، کبد چرب با علائمى نظیر خستگى و احساس ناراحتى در قسمت فوقانى شکم همراه است.
در صورت وجود اختلال در آنزیم هاى کبدى، قبل از آنکه علت کبد چرب تشخیص داده شود، در ابتدا لازم است سایر علل، که موجب بروز اختلال در این آنزیم ها مى گردند، رد شوند. همچنین بررسی لازم از نظر منفی بودن ابتلا به هپاتیت B و هپاتیت C انجام شود.
برخى بیمارى هاى متابولیکى نظیر بیمارى ویلسون، هموکروماتوز و بیمارى هاى خودایمنى مثل سیروز صفراوى اولیه و هپاتیت خودایمنى نیز باید بررسى شوند.
بهترین راه تشخیص کبد چرب نمونه برداری از بافت کبد و بررسی میکروسکوپی آن است.

مهمترین روش درمانى در کبد چرب، رفع علت زمینه اى بروز بیمارى است. کاهش وزن در افراد چاق، عدم مصرف مشروبات الکلى، کنترل بیمارى دیابت، کاهش چربى هاى خون (ترى گلیسیرید) و تغییر در شیوه زندگى و فعالیت، مهمترین اصول درمان این بیمارى است. با کاهش وزن (در افراد چاق) یا تغییر در شیوه زندگى (افزایش فعالیت جسمانى، پیاده روى و ...)، اصلاح رژیم غذایى، قطع مصرف مشروبات الکلى، کنترل دقیق قند خون با کمک پزشک مى توان در جهت درمان این بیمارى نتیجه مطلوبى به دست آورد. در صورت درمان کبد چرب، مى توان مانع پیشرفت ضایعه کبدى شد.
در برخى موارد براى کنترل این بیمارى، با توجه به شدت عارضه، از دارو استفاده مى شود. ذکر این نکته ضرورى است که على رغم تجویز دارو، هنوز هم کاهش وزن و تغییر در شیوه زندگى و رژیم غذایی برای کبد چرب از ارکان اصلى درمان بیمارى کبد چرب به شمار مى روند.
کبد چرب در صورت درمان بیماری خطرنکی نیست اما در صورت عدم درمان بموقع، در درازمدت مقادیر زیادى چربى در کبد رسوب مى کند و موجب بروز التهاب کبدى مى شود؛ این امر ممکن است موجب بروز سیروز در کبد شود؛ لذا نباید نسبت به این عارضه بى تفاوت بود.
یکى از مهمترین علل بروز بیمارى کبد چرب، بیمارى دیابت یا بیمارى افزایش غیرطبیعى قند خون مى باشد، مبتلایان به بیمارى قند اغلب چاق مى باشند و با گرفتن رژیم غذایى مناسب، کنترل تغذیه و مصرف داروهاى ضد دیابت خوراکى مى توان از پیشرفت بیمارى آن ها جلوگیرى کرد. با کنترل دیابت میتوان از عوارض آن که یکی از آنها کبد چرب است جلوگیری نمود.
نقش مصرف الکل نیز در ایجاد کبد چرب، در انسان و حیوانات به اثبات رسیده است. کبد چرب به طور شایع، به دنبال مصرف مقادیر اندک یا زیاد الکل، حتى براى مدت زمان کوتاهى، دیده مى شود. باید توجه داشت که عدم توجه به لزوم قطع مصرف الکل مى تواند سبب تخریب جدى کبد شود.
کبد چرب در افراد چاق شایع است. کبد چرب در افراد چاق شایع است و در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد چاقى مفرط دیده مى شود. بدیهى است که مرض قند و بالا بودن چربى هاى خون در افراد چاق نیز دیده مى شود و این دو عامل به بروز کبد چرب کمک مى کنند. با دریافت رژیم غذایی کبد چرب مناسب برای کاهش وزن ، وزن را کاهش داد و زمینه درمان کبد چرب را بوجود آورد.

کاهش وزن درمان اصی کبد چرب

چاقى منجر به افزایش چربى هاى مضر در کبد و در نهایت موجب بروز کبد چرب مى شود.رژیم غذایی کبد چرب و کاهش وزن، باعث مهار آن مى گردد. کاهش وزن براى اکثر بیماران مشکل است و افراد کمى قادر به رعایت افزایش فعالیت فیزیکى به میزان کافى براى کاهش وزن مى باشند و به همین دلیل به یک برنامه غذایى ثابت براى کاهش میزان کالرى دریافتى و کاهش وزن نیاز است. اگر شما به رژیم غذایى خود پایبند باشید و برنامه ورزشى شما نیز به صورت منظم اجرا شود، کاهش وزن قطعى است.
باید توجه داشت که زیاد خوردن یک علت مهم چاقى است، ولى تنها علت نیست؛ بلکه عوامل دیگرى نظیر تأثیرات محیطى، فرهنگى و ژنتیکى همگى در بروز چاقى دخالت دارند. براى کاهش وزن باید در قدم اول به شیوه زندگى فرد توجه داشت و رژیم غذایى با محدودیت کالرى را به اجرا در آورد، ولى رژیم هاى غذایى سخت و طاقت فرسا سبب عدم همکارى بیمار میشود.
مشکل عمده افراد در رژیم غذایی کاهش وزن مسئله ثابت نگه داشتن وزن بعد از کاهش وزن است.

نقش فیبر ها در رژیم غذایی کبد چرب

رژیم غذایی کبد چرب باید غنی از فیبر باشد و کربوهیدراتهای پیچیده باید قسمت اعظم انرژی دریافتی از طریق رژیم غذایی کبد چرب را تشکیل دهد. غلات کامل، برنج قهوه ای و نان های سبوس دار، حبوبات، میوه ها و سبزیجات از منابع بسیار غنی فیبر ها هستند. فیبر های غذایی که در رژیم غذایی کبد چرب هستند با جذب کلسترول در روده و دفع آن باعث کاهش سطح چربی های خونی و بهتر شدن وضعیت بیماری کبد چرب میشود.

اهمیت پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب

مصرف زیاد پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب ممکن است به کبد استرس و فشار اضافه ای را تحمیل کند، بنابر این در صورت ابتلا به کبد چرب نیاز است تا میزان پروتئین رژیم غذایی به طور دقیق توسط کارشناس تغذیه تنظیم شود.بهترین منبع برای تامین پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب غذاهای دریایی، گوشت سفید و انوع گوشت قرمز کم چرب و حبوبات است. استفاده از گوشت سفید و گوشت ماهی به استفاده از گوشت قرمز ارجحیت دارد. به این نکته توجه داشته باشید که قبل از استفاده از گوشت ها برای طبخ، چربی آنها را جدا کرده و سپس مصرف نمایید. 

کاهش مصرف چربی های اشباع در رژیم غذایی کبد چرب

قوى ترین عامل در افزایش چربى هاى مضر، مصرف اسیدهاى چرب اشباع شده در رژیم غذایی کبد چرب مى باشند. باید محصولات لبنى پرچرب، کره، پنیر، بستنى، سوسیس و گوشت هاى پر چرب را از رژیم غذایی کبد چرب حذف و به جاى آن ها از محصولات لبنى کم چرب و گوشت بدون چربى استفاده کرد و به طور کلى از میزان چربى رژیم غذایی برای کبد چرب کم نمود. مصرف روغن هاى گیاهى با چربى اشباع اندک بلامانع است. حرکت به سمت مصرف شیر ۱ درصد چربی به جاى مصرف شیر کامل نیز منجر به کاهش قابل توجهى از چربى هاى خون مى شود.
چربى ها در بعضى از منابع غذایى به سهولت قابل رؤیت مى باشند مثل روغن و چربى اطراف گوشت و غیره. ۶۰ درصد بقیه چربى ها مانند چربى موجود در زرده تخم مرغ، شیر، دانه هاى غلات و آجیل قابل رؤیت نیستند. به هر حال در تمام غذاهاى حیوانى مقدار زیادى چربى وجود دارد و غذاهاى گیاهى حاوى چربى کمتر است. چربى ها به عنوان منبع تأمین انرژى فشرده و دارا بودن ویتامین هاى A,D,E و K براى بدن ضرورى است. پس نمى توان (و نباید) به صورت صد در صد چربى ها را از رژیم غذایی کبد چرب حذف کرد.