تغذیه نه تنها بر رشد جسمی و ظاهر انسان تأثیر می گذارد، بلکه بر نحوه احساس و برداشت ما از محیط، خلق و خو و رفتار ما نیز موثر است. اهمیت وجود برخی مواد مغذی برای بدن به ویژه ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها، همانند نیاز به آب ضروری است...
یک قرار ملاقات بسیار مهم وجود دارد که نباید آن را نادیده بگیرید و آن قرار با یک متخصص تغذیه به صورت سالانه است. نقش متخصص تغذیه در پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مثل چاقی، بیماری های قلبی عروقی، گوارشی و ... غیری قابل چشم پوشی است...
آقایی ۵۱ ساله کارمند که فعالیت فیزیکی زیادی ندارد و روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی میکند، و مبتلا به دیابت نوع ۲ است و برای دریافت رژیم غذایی دیابت به ما مراجعه کرده است. ایشان بیماری دیگری غیر از دیابت ندارد و صرفا برای دریافت رژیم دیابتی به ما مراجعه کرده است.در حال حاضر قبل از صبحانه یک قرص گلی بنکلامید و یک قرص متفورمین همراه وعده های غذایی خود مصرف میکند.رژیم غذایی مناسب برای دیابت نوع ۲ توسط کارشناس تغذیه برای ایشان تنظیم شده است.
اطلاعات اختصاصی مورد نیاز برای تنظیم رژیم غذایی دیابتی ها
مشخصات فردی
داده های آزمایشگاهی
بیماری ها
داروها و مکمل های مصرفی
حساسیت های غذایی
میزان فعالیت و استراحت
هشدار
این رژیم بر اساس فردی و شرایط فعلی ایشان نوشته شده و برای عموم و شرایط مشابه قابل استفاده نیست، لطفا از توصیه این رژیم برای افراد در حالت های مشابه خودداری نمایید.
برنامه غذایی مناسب برای دیابت | هفته اول
روز اول
روز دوم
روز سوم
روز چهارم
روز پنجم
روز ششم
روز هفتم
لیست جانشینی غذا مخصوص رژیم دیابتی
گروه لبنیات
گروه سبزیجات
گروه میوه ها
گروه نان و غلات
گروه گوشت
گروه چربی
غذاهای آزاد
۱ لیوان شیرکم چرب ۱% یا ۲۴۰ سی سی
۰/۷ لیوان ماست یا ۷ قاشق غذاخوری
۰/۳ لیوان ماست چکیده یا ۳ قاشق غذاخوری
۲ لیوان دوغ
۰/۳ لیون شیر خشک
۰/۲۵ لیوان کشک مایع یا ۳ عدد کشک جامد کوچک
هر واحد سبزیجات معادل نصف لیوان سبزیجات پخته شده یا ۱ لیوان سبزیجات خام میباشد.
۱/۲ لیوان آب سبزیجات مثل کرفس، هویج
سبزی خوردن
سبزی خورشتی
سبزی کوکویی
لوبیا سبز
قارچ
گوجه فرنگی
خیار
فلفل سبز
پیاز
کاهو
کلم و گل کلم
تره فرنگی
اسفناج
ریواس
کرفس
شلغم
چغندر
هویج
۱ عدد سیب کوچک یا ۱۲۰ گرم
۱ عدد گرتقال متوسط یا ۱۸۰ گرم
۴ عدد زردالوی تازه
۱۷ حبه انگور یا ۹۰ گرم
۱ عدد گلابی متوسط یا ۱۲۰ گرم
۱۲ عدد گیلاس یا آلبالو
۱ عدد هلو متوسط یا ۱۸۰ گرم
۱ عدد شلیل کوچک یا ۱۲۰ گرم
۰/۵ لیوان توت تازه
۱ عدد موز کوچک یا ۱۲۰ گرم
۰/۵ لیوان خربزه یا طالبی خورد شده
۱ عدد کیوی متوسط یا ۱۰۰ گرم
۲ عدد نارنگی کوچک یا ۱۸۰ گرم
۱/۵ لیوان هندوانه خرد شده یا یک مکعب ۱۵*۱۵*۱۵
۳ عدد خرما
۰/۵ لیوان آناناس
۴ عدد آلو متوسط
۰/۵ عدد انار
۲۰ گرم لواشک
۳۰ گرم انواع نان
۷۰ گرم برنج پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری سر خالی
۷۰ گرم ماکارونی پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری
۸۰ گرم سیب زمینی آب پز یا یک عدد سیب زمینی کوچک
۲ لیوان پفیلا بسیار کم چرب
۱ عدد بلال
۱ لیوان کدو تنبل
۰/۵ لیوان باقلا سبز
۳ قاشق غذاخوری ذرت پخته شده
۳ عدد بیسکوییت ساده سبوس دار
۳ قاشق غذاخوری جوانه گندم
نصف لیوان بلغور پخته شده
نیم کاسه ماست خوری شله زرد یا ۳ قاشق غذاخوری
۰/۵ لیوان شیر برنج بدون شکر
۰/۵ لیوان حبوبات پخته شده*
*حبوبات به دلیل پروتیین بالا ۱ واحد از گروه گوشت ها نیز محاسبه میگردند.
۳۰ گرم انواع گوشت یا ۱ قوطی کبریت
۳۰ گرم میگو یا ماهی
۳۰ گرم جگر، دل، قلوه یا یک قوطی کبریت
۱ عدد تخم مرغ آب پز یا ۲ عدد سفیده
۳۰ گرم پنیر یا ۱ قوطی کبریت
۱/۴ سیخ کباب برگ یا ۱/۳ سیخ کباب کوبیده
۱/۲ ران مرغ یا ۱/۳ سینه مرغ یا ۱/۴ سیخ جوجه کباب
۱/۶ تن ماهی
۱ عدد سوسیس آلمانی
۰/۵ لیوان شیر سویا
۰/۵ لیوان حبوبات پخته شده*
*حبوبات به علت محتوای کربوهیدراتی بالا ۱ واحد از گروه کربوهیدرات نیز محاسبه میگردد.
۱ قاشق مرباخوری روغن
۱۰ عدد زیتون سبز یا ۸ عدد زیتون سیاه
۶ عدد بادام
۲ عدد گردو
۵ عدد فندق
۱۰ عدد بادام زمینی
۴ عدد بادام هندی
۲ قاشق غذاخوری سر خالی خامه
۱ قاشق غذاخوری کره
۱ قاشق غذاخوری مایونز
۲ قاشق غذاخوری پودر نارگیل
۱ قاشق غذاخوری کنجد
۱ قاشق غذاخوری مغز انواع تخمه ها( آفتابگردان، کدو، هندوانه و ... )
۱ مربع کوچک کاکائو تلخ ۲*۲*۲
اقلام زیر را میتوانید روزانه در حد متعادل مصرف نمایید:
آبلیمو
چای
سرکه
پودر سیر
ادویه ها
سبزیجات معطر
توصیه های اختصاصی رژیم دیابتی
بدون هماهنگی با متخصص تغذیه از جابه جا کردن وعده های غذایی مختلف در رژیم دیابتی یا حذف آن پرهیز نمایید زیرا قند خون دچار نوسان می گردد.
همواره یک منبع قند ساده مثل آبنبات همراه داشته باشید تا در صورت افت قند خون مصرف نمایید.
از استفاده روغن ها و چربی های جامد در رژیم غذایی خود پرهیز نمایید؛ جهت پخت و پز از روغن های گیاهی مایع استفاده کنید و بهترین روغن در این زمینه روغن کلزا می باشد.
لبنیات قرار داده شده در رژیم دیابتی باید از نوع کم چرب باشد.
تا حد امکان رژیم غذایی و زمان مصرف وعده های غذایی منظم باشد و قرص های پایین آورنده قند خون منظم باشد و از تغییر دادن زمان مصرف آنها خودداری نمایید.
همراه وعده های غذایی خود به میزان کافی از گروه سبزیجات استفاده کنید.
مصرف میان وعده های قرار داده شده در رژیم غذایی دیابتی الزامیست.
بهتر است نان استفاده شده در رژیم غذایی شما از انواع سبوسدار باشد.
از مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر جدا پرهیز کنید.
در کنار رژیم غذایی دیابتی فعالیت بدنی خود را تدریجا به روزانه یک ساعت افزایش دهید.
*روزانه یک قرص ۱۰۰میلی گرمی ویتامین E را همراه رژیم غذایی خود برای خنثی کردن استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت مصرف نمایید.
**مصرف روزانه یک قرص ۴۰ میلی گرمی ویتامین B۶ در رژیم غذایی دیابتی به کاهش سنتز محصولات گلیکوزیلاسون کمک میکند.
دیابت و تغذیه
علل دیابت
علائم دیابت
عوارض دیابت
درمان دیابت
نکات مراقبتی در دیابت
دیابت شیرین یکی از بیماری های رایج در جوامع امروزی میباشد که در آن بدن به دلایل مختلف توانایی جذب قند از خون را ندارد و در نتیجه قند خون افزایش میابد و منجر به دیابت میگردد. دیابت انواع مختلفی دارد که شایعترین آنها دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری میباشد.سایر نوع های دیابت به اندازه دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ رایج نیستند و به ندرت درکشور ما مشاهده میشود. در دیابت نوع ۱ که به نوعی دیابت ارثی و وابسته به ژن است بدن ما توانایی تولید انسولین را ندارد و در نتیجه میزان انسولین خون کاهش میابد و سلول های بدن توانایی برداشت قند را از خون ندارند و افزایش قند خون موجب بروز دیابت نوع ۱ میشود. دیابت نوع ۱ را دیابت وابسته به انسولین نیز مینامند زیرا فرد برای کنترل دیابت نوع ۱ مجبور به تزریق انسولین میباشد.همچنین این افراد باید با انجام آزمایشات منظم و پیروی از یک رژیم دیابتی سطح قند خون خود را در یک میزان خاص نگه دارند.شیوع دیابت نوع ۱ تنها ۱۰ درصد از شیوع دیابت را شامل میشود و بیشترین شیوع دیابت مربوط به دیابت نوع ۲ است. در دیابت نوع ۲ ممکن است بدن به اندازه کافی انسولین تولید کند و میزان انسولین در خون بالا باشد اما سلول های بدن واکنشی نسبت به انسولین از خود نشان نمیدهند.دیابت نوع ۲ با پیروی از یک رژیم غذایی دیابتیکاملا قابل کنترل است ولی از آنجا که دیابت نوع ۲ یک بیماری پیشرونده است در صورت کنترل نکردن رژیم غذایی میتواند نهایتا منجر به تزریق انسولین گردد. دیابت نوع ۲ میتواند ناشی از پیروی از یک رژیم غذایی نامناسب، چاقی، فشار خون ، سندرم متاولیک، چاقی شکمی و ... باشد.
دیابت حاملگی نیز بدن به علت نیاز بیشتر به انسولین و عدم توانایی پانکراس مادر برای تولید انسولین و به هم ریختگی هورمونی ایجاد میگردد که باید با یک رژیم غذایی مخصوص افراد دیابتی کنترل گردد و در این صورت پس از بارداری این دیابت معمولا بهبود میابد.
بسیاری از افراد هنگام ابتلا به دیابت ممکن است از آن بی اطلاع باشد زیرا علایم آن در ظاهر بی خطر هستند و مشکلی برای فرد ایجاد نمیکنند با این حال دیابت هرچه سریعتر تشخیص داده شود برای درمان کار ما راحت تر است. از جمله علائم دیابت میتوان به موارد زیر اشاره کرد: تکرر ادرار: با افزایش گلوکز خون کلیه ها بار اضافی گلوکز را دفع میکنند و در نتیجه میزان ادرار فرد دیابتی افزایش میابد. تشنگی زیاد: با افزایش میزان ادرار بدن برای جبران آب از دست رفته نیاز به نوشیدن مایعات بیشتر دارد. گرسنگی زیاد: با وجود خوردن غذا چون سلول های بدن توانایی جذب انسولین را ندارند گرسنه میمانند و همین امر موجب گرسنگی فرد دیابتی و مصرف غذای بیشتر میشود. چاقی یا لاغری: چاقی معمولا در دیابت نوع ۲ و لاغری در دیابت نوع ۱ رخ میددهد اما این یک اصل همگانی نیست و ممکن است رخ ندهد. تاری دید: به علت کاهش آب میان سلولی در چشم موجب تاری دید فرد دیابتی میشود. عدم بهبودی زخم ها و عفونت های مکرر: افزایش قند خون موجب کاهش توانایی بدن دیابتی برای بهبود زخم ها و عفونت ها میشود. بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها به ویژه اندام های تحتانی: افزایش قند خون موجب آسیب به سلول های عصبی و همچنین عروق ریز تغذیه کننده سلول های عصبی میگردد.
دیابت در صورت کنترل نشدن موجب عوارضی برای فرد دیابتی میشود که همین امر اهمیت کنترل دیابت را بیشتر میکند.از جمله این عوارض میتوان به موارد زیر اشاره کرد: عوارض چشمی: در فرد دیابتی به علت فشار به مایع چشمی و همینطور عصب های چشمی تاری دید و در صورت کنترل نشدن قند خون میتواند موجب کوری شود. عوارض عصبی: دیابت موجب آسیب به اعصاب محیطی و مویرگ های تغذیه کننده آنها شده و موجب اختلالات عصبی میشود، در صورت کنترل نشدن دیابت و ایجاد زخم یا عفونت فرد متوجه نمیشود و عفونت گسترش میابد و نهایتا موجب تخریب اندام میشود که شایعترین آن قطع پای دیابتی است. نفروپاتی: دیابت کنترل نشده به علت افزایش بار بر کلیه موجب تخریب نفرون های کلیه و از کار افتادگی کلیه میشود. عوارض پوستی: افراد دیابتی بیشتر مستعد عفونت ها و زخم های پوستی هستند. سکته های قلبی و مغزی: در افرادی که دیابت کنترل نشده دارند خطر سکته های قلبی و مغزی به طور چشمگیری افزایش میابد. عوارض دیگری نیز در صورت عدم کنترل دیابت برای فرد دیابتی ایجاد میشود مثل مشکللات روانی، اختلالات نعوذ، کتواسیدوز و ... که اهمیت هرچه بیشتر کنترل بیماری را میرساند.
مهم ترین و اصلی ترین اقدا گرفتن یک مهم ترین و اصلی ترین اقدا گرفتن یک رژیم غذایی مناسب که برای افرادی که به دیابت مبتلا میشوند یک رژیم دیابتی است. نقش رژیم غذایی به صورت غیر قابل انکاری برجسته است به گونه ای که بسیاری از افراد تنها با گرفتن یک رژیم غذایی و رژیم دیابتی تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه درمان شده اند و در همین مرحله بیماری آنها کنترل شده است.و یا حتی افرادی که داروهای قند خون مصرف میکنند با گرفتن یک رژیم دیابتی مصرف داروهای خود را قطع کرده و یا مصرف آنها را بسیار محدود کرده اند. بهترین راه برای کنترل دیابت رعایترژیم دیابتی و تغذیه مخصوص افراد دیابتی زیر نظر متخصص تغذیه است.شما با پیروی از یک رژیم دیابتی که توسط متخصص تغذیه تنظیم شده میتوانید دیابت خود را به راحتی با رژیم غذایی دیابتی کنترل نمایید. رژیم دیابتی نوعی از رژیم غذایی است که در آن میزان کربوهیدرات کنترل شده است. در رژیم دیابتی تقسیم کربوهیدرات ها در طول روز انجام میگیرد و نقطه تمایز یک رژیم غذایی معمولی با یک رژیم دیابتی است. ممنوعیت مصرف مواد غذایی در رژیم دیابتی تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه وجود ندارد و فقط نیاز به تنظیم میزان مصرف مواد غذایی مختلف داریم. بدین صورت که در رژیم دیابتی مصرف کربوهیدرات ها بر اساس میزان نیاز فرد و انسولین مصرفی ایشان تنظیم میشود. مورد دیگری که در رژیم دیابتی باید مورد توجه قرار گیرد میزان مصرف فیبر ها میباشد.به همین دلیل در رژیم دیابتی تاکید بر مصرف سبزیجات زیاد است. همچنین در رژیم دیابتی مصرف میوه ها به جای آبمیوه ها پیشنهاد میگردد. مسئله دیگر در مورد رژیم دیابتی جایگزینی غلات کامل به جای غلات ساده است.مصرف حبوبات نیز به علت داشتن فیبر بالا در رژیم دیابتی به همراه غلات توصیه میشود.
تعادل در مصرف چربی ها و استفاده از چربی های غیر اشباع در رژیم دیابتی باید مد نظر قرار گیرد. مبنای رژیم دیابتی بر عدم افت قند خون فرد و همچنین افزایش زیاد قند خون است به همین دلیل رژیم دیابتی در شش وعده تنظیم گشته تا فردی که رژیم دیابتی گرفته در تمام ساعات شبانه روز دچار افت قند خون نگردد. همچنین با تنظیم یک رژیم دیابتی مناسب میتوان به همه فعالیت های روزانه به راحتی رسیدگی کرد. البته باید توجه داشت که هنگام تنظیم رژیم دیابتی میزان فعالیت باید مدنظر قرار گیرد به طور مثال در رژیم دیابتی یک فرد ورزشکار میزان کربوهیدرات بیشتری در نظر گرفته میشود تا در هنگام ورزش مصرف و دچار افت قند خون نگردد. همانطور که گفتیم در رژیم دیابتی ممنوعیتی برای خوردن مواد غذایی برای فرد دیابتی وجود ندارد اما فردی که رژیم دیابتی گرفته باید از مصرف یک سری غذا ها خودداری کند مثل سس گوجه زیرا در تولید این مواد شکر استفاده میشود که این شکر در رژیم دیابتی محاسبه نمیگردد و ممکن است موجب افزایش قند خون گردد. مصرف گوشت ها پرچرب و شیر پرچرب و به طور کلی محصولات جانوری پرچرب در رژیم دیابت باید محدود گردد زیرا وجود این مواد در رژیم دیابتی موجب افزایش مقاومت به انسولین میشود. در رژیم های دیابتی میوه های قرمز باید بیشتر گنجانده شود چون دارای آنتی اکسیدان فراوان هستند. در رژیم دیابتی مصرف چربی ترانس باید به صفر نزدیک شود و به همین دلیل تا حد امکان از مصرف غذای سرخ شده در رژیم دیابتی پرهیز شود. افزایش فعالیت بدنی نیز میتواند به کنترل دیابت منجر شود.داشتن پیاده روی منظم به کنترل قند خون کمک میکند.البته برای جلوگیری از عوارض فعالیت بدنی شدید در فرد دیابتی فعالیت بدنی باید زیر نظر کارشناس تربیت بدنی و کارشناس تغذیه انجام شود.
در مرحله اول فرد دیابتی باید رژیم غذایی خود را کنترل نمایید و به گرفتن رژیم غذایی یا رژیم دیابتی اهتمام ورزد. رعایت رژیم دیابتی میتواند نقش بسیار مهمی بر کنترل دیابت داشته باشد به گونه ای که دیگر نیاز به درمان تکمیلی برای کنترل دیابت نداشته باشد و تنها با گرفتن رژیم دیابتی به شرایط نرمال بازگردد. بسیاری ازافراد مبتلا به دیابت در صورت رعایت رژیم دیابتی و فعالیت بدنی نیاز به دارو درمانی ندارند اما در صورت رعایت رژیم دیابتی و عدم کنترل قند خون در فرد مبتلا به دیابت از انسولین کمک گرفته میشود. همانطور که گفته شد رژیم غذایی و گرفتن یک رژیم دیابتی خوب نقش بسیار مهمی در روند کنترل و درمان ایجاد میکند، به همین دلیل بیشترین تمرکز بیمار باید بر روی رژیم غذایی خود باشد. توجه به نکات زیر در رژیم غذایی میتواند در عدم بروز دیابت کمک قابل توجهی نماید: مصرف نکردن مقدار زیادی کربوهیدرات در یک وعده غذایی و داشتن رژیم غذایی متعادل و برنامه غذایی متناسب. جایگزین کردن کربوهیدرات های پیچیده در رژیم غذایی به جای کربوهیدرات های ساده. مصرف همزمان کربوهیدرات ها و پروتیین ها در رژیم غذایی. رژیم غذایی شما باید شامل صبحانه ای غنی از پروتیین و فیبر باشد. حذف نکردن هیچ یک از وعده های موجود در رژیم غذایی. سبزیجات باید جزء حذف نشدنی رژیم غذایی شما باشد. اجتناب از مصرف غذاهایی که به طور ناگهانی قند خون را بالا میبرد و حذف این غذا ها از رژیم غذایی. بجای استفاده از آبمیوه ها ، خود میوه را در رژیم غذایی خود جایگزین کنید. اندازه گیری قند خون در منزل توسط گلوکومتر و اطلاع دادن نتایج آن به پزشک و کارشناس تغذیه ضروری است تا بر اساس آن کنترل دیابت صورت گیرد و در صورت نیاز یک رژیم دیابتی تنظیم گردد یا تغیرراتی در رژیم دیابتی فرد صورت گیرد. معمولا اندازه گیری قند خون قبل از صبحانه و دو ساعت پس از وعده های اصلی صورت میگیرد، در بعضی مواقع قبل از خواب نیز قند خون اندازه گیری میشود. از آنجایی که دیابت موجب افزایش فشار خون نیز میشود، کنترل فشار خون و پایش آن میتواند نقش مهمی در تشخیص دیابت و در صورت ابتلا به دیابت در روند درمان نقش داشته باشد. در صورت ابتلا به فشار خون علاوه بر رژیم دیابتی باید نکات مربوط به رژیم غذای فشار خون هم در رژیم غذایی اعمال گردد.
برای اینکه بتونیم رژیم غذایی شما رو تنظیم کنیم نیاز به اطلاعات فیزیکی شما داریم، بر روی دکمه دریافت رژیم غذایی دیابت کلیک کنید و اطلاعات خودتون رو برای ما ارسال کنید تا متخصصین تغذیه ما رژیم غذایی شما را براتون تنظیم کنند.برای دریافت رژیم تخصصی دیابت کلیک کنید.