رژیم کتو در ورزشکاران

رژیم کتو توسط دکتر کاپلو ایتالیایی طراحی و ارائه شد. او ادعا می کرد که موفقیت زیادی در بین هزاران کاربر داشته است. در مقاله خود بیان کرد که بیش از ۱۹۰۰۰ فرد با این رژیم غذایی کاهش وزن قابل توجه و سریعی داشته اند و در عین حال عوارض جانبی کمی را تجربه کردند. در این مقاله به دیدگاه های مختلف درمورد تاثیر رژیم کتوژنیک بر عملکرد ورزشکاران میپردازیم و مزایا و معایب آن را می سنجیم.
رژیم های کتوژنیک فقط برای کاهش وزن نیستند بلکه بسیاری از ورزشکاران که در رشته های ورزشی استقامتی فعالیت دارند نیز برای تقویت عملکرد خود به این رژیم بسیار کم کربوهیدرات و پرچرب روی می آورند. تحقیقات اخیر نشان میدهد ورزشکارانی که ورزش های سرعتی انجام میدهند (ورزش هایی مثل دو صد متر که با شدت زیاد و مدت کم همراه است) ممکن است با رعایت رژیم کتوژنیک افت عملکرد را مشاهده کنند. زیرا این نوع ورزش نیازمند مقادیر بیشتری کربوهیدرات است که باید در دسترس باشند و رژیم کتو دارای حداقل مقدار کربوهیدرات در بین رژیم های غذایی مختلف است.

رژیم "کتو" به رژیم غذایی بسیار کم یا بدون کربوهیدرات گفته میشود که بدن را مجبور به حالت کتوز می کند، کتوز زمانی اتفاق می افتد که افراد از رژیم غذایی کم کربوهیدرات یا بدون کربوهیدرات استفاده کنند. در این حالت کتون ها در خون افزایش پیدا میکنند و بدن را وارد فاز کتوز میکنند. اما چرا؟
هنگامی که سطح کم کربوهیدرات باعث کاهش سطح قند خون می شود، بدن برای تامین انرژی خود شروع به تجزیه چربی می کند و از چربی ها کتون تولید میکند تا از آن به عنوان منبع انرژی استفاده کند.
کتوز در واقع نوعی خفیف از کتواسیدوز است. البته بین کتوز و کتواسیدوز تفاوت وجود دارد، کتواسیدوز بیشتر در مبتلایان به دیابت نوع ۱ در زمانی که انسولین کافی در دسترس بیمار قرار نگیرد رخ میدهد. کتواسیدوز یعنی اسیدی شدن خون در اثر سوختن کتون ها، و یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در بیماران دیابت نوع ۱ است.
با این حال کتوز خطرناک نیست و مشکلی برای فردی که رژیم کتوژنیک میگیرد ایجاد نخواهد کرد.

در مطالعه ای که بر روی عملکرد بی هوازی ۱۶ ورزشکار صورت گرفت مشاهده شد افرادی که رژیم کتوژنیک داشتند در مقایسه با افرادی که کربوهیدرات بیشتری مصرف می کردند در تمرینات بی هوازی عملکرد ضعیف تری از خود نشان دادند. عملکرد آنها متناسب با نوع ورزش بی هوازی ۴ تا ۱۵ درصد کمتر از گروهی بود که رژیم پر کربوهیدرات داشتند.
نتیجه این آزمایش بیانگر این است که رعایت رژیم کتوژنیک در ورزش های بی هوازی و سرعتی مثل دو ۱۰۰ متر، تاثیر مثبتی ندارد.
دکتر ادوارد ویس و دانشیار تغذیه و رژیم درمانی در دانشگاه سنت لوئیس در مورد این مطاله بیان کرده نتایج می تواند تفاوت زیادی را در ورزشکاران ایجاد کند که به نوع فعالیت بی هوازی و کوتاه مدت بستگی دارد که شامل فعالیت هایی مثل استارت زدن است که در ورزش هایی نظیر فوتبال و بسکتبال رخ می دهد و همچنین فعالیت های کوتاه و شدید مانند دو سرعت ۱۰۰ متری و پرش سه گانه.
دکتر ویس اضافه کرد :این مطالعه احتمالاً در مورد بسیاری از فعالیتهای هوازی نیز صدق می کند، زیرا سایر مطالعات نشان داده اند که عملکرد ورزش هوازی و با شدت بالا ممکن است توسط رژیم های کم کربوهیدرات از جمله رژیم کتو به خطر بیفتد.
با توجه به این نتایج ، وی به ورزشکاران توصیه میکند  از رژیم های کم کربوهیدرات اجتناب کنند مگر اینکه دلایل قانع کننده ای برای رعایت رژیم کم کربوهیدرات داشته باشند.
دکتر ویس معتقد است که تحقیقات بیشتری برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه نیاز است. ولی درحال حاضر ورزشکارانی که رژیم کتو میگیرند باید احتیاط بیشتری در مورد وضعیت بدن و بازدهی خود داشته باشند.

منتقدان رژیم کتوژنیک می گویند رژیم های نوع کتو معمولاً فقط در کوتاه مدت کار می کنند و می توانند در بلند مدت برای سلامتی خطرناک باشند.
باید به این نکته توجه کنید که بیشتر وزن از دست رفته در طی رژیم کتو بخاطر از دست دادن آب بدن ایجاد میشود.
یکی از دلالیل اصلی منتقدان رژیم کتو، دشوارتر شدن کاهش وزن به مرور زمان است، در واقع شما به مرور زمان کاهش وزنتان کمتر میشود و با سرعت اولیه کاهش وزن نخواهید داشت. بعلاوه اینکه رژیم کتوژنیک به ورزشکارانی که درحال تقویت عضلات خود هستند و بر عضله سازی تمرکز کرده اند توصیه نمیشود زیرا درحالت کتوز عضله سازی به خوبی انجام نمیشود.
برخی دیگر دانشمندان منتقد رژیم کتو معتقدند که این رژیم می تواند بیش از اینکه به بدن سود برساند میتواند آسیب رسان باشد و حتی می تواند به عضلات قلب آسیب برساند. منتقدان کتو اعتقاد دارند رژیم کتو برای اکثر بیماران بیشتر از سود رساندن ضرر خواهد داشت، به خصوص اگر کلیه و کبدی مستعد بیماری داشته باشند.

همان طور که گفته شد به طور کلی رژیم کتو در ورزش های استقامتی مثل دو ماراتن و مسابقات دوچرخه سواری با مسافت بالا نسبت به ورزش های سرعتی نسبتا مناسب تر هستند و میتوانید از آن زیر نظر مشاور تغذیه با شماره نظام پزشکی معتبر استفاده کنید.

اما دسته ی دیگری از محققان و صاحب نظران معتقدند که رژیم کتوژنیک برای استفاده در طیف ورزش های استقامتی میتواند مفید واقع شود.
دکتر کلیفتون استاد یار ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی میامی معتقد است که در طولانی مدت و در صورت انطباق ورزشکار رشته های استقامتی با رژیم کتو، امکان افزایش و بهبود عملکرد وجود خواهد داشت. بدن ورزشکار برای تطابق با رژیم کتوژنیک به چند ماه زمان نیاز دارد. در این مدت بدن ورزشکار یاد میگیرد که به جای استفاده از کربوهیدرات به عنوان سوخت اصلی، از چربی ها استفاده کند. به این مدت زمان، دوره تطابق یا adaptation period گفته می شود.
زک بیتر از رکورد داران ماراتن آمریکا میگوید چربی ها همیشه بیشترین درصد را در بین ریز مغذی ها در رژیم غذایی من به خود اختصاص می دهند. میزان آن ها حتی میتواند تا ۷۰% در رژیم من افزایش پیدا کند. مثل زمان هایی که بعد از مسابقات سنگین نیاز به ریکاوری دارم. رژیم کتوژنیک بجای کربوهیدرات بالا، چربی زیادی دارد تا سوخت مورد نیاز ورزشکار را تامین کند.
دقت داشته باشید که رژیم کتوژنیک بر پایه سوزاندن چربی ها عمل میکند نه پروتئین! مصرف بیش از حد پروتئین ها در رژیم کتو میتواند با محصولات کتون ها تداخل داشته باشند و در عمل کتوزیس اختلال ایجاد کند. در صورتی که ورزشکار از غذاها و یا نوشیدنی های دارای کربوهیدرات استفاده کند در عمل تطابق آنها اختلال ایجاد شده و بدن نمیتواند خود را با شرایط جدید سازگار کند. از نظر متابولیکی، رژیم های پر کربوهیدرات بدن ورزشکار را در حالت وابسته به گلوکز نگه میدارند.

نکته دیگری که در رژیم کتوژنیک در ورزشکاران مطرح است این مسئله است که با اینکه بدن گلوکز اضافه را به گلیکوژن تبدیل می کند و برای استفاده به عنوان منبع انرژی از آن در آینده استفاده میکند ولی گلیکوژن تولید شده فقط برای یک روز و یا حتی چند ساعت ورزش سنگین میتواند انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند و سپس به اتمام میرسد، بنابر این ورزشکارانی که رژیم های پر کربوهیدرات دارند باید به دفعات بیشتری بدن خود را سوخت رسانی کنند تا ذخایر گلیکوژن آن ها به اتمام نرسد. 
در حالیکه ذخایر چربی بدن بسیار زیاد است و ورزشکاران پس از رعایت رژیم کتوژنیک، دفعات سوختگیری خود را تا ۵۰% کاهش داده میدهند.

امروزه برخی از افراد از رژیم کتو به عنوان ابزاری برای گرم کردن بازار خود استفاده میکنند.
راه های سالم تر، موثر تر و با دوام تری برای کاهش وزن وجود دارند. اگر در کنار رژیم غذایی و ورزش حرفه ای خود روزانه ورزش های سبکی مثا پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری انجام دهید بسیار سالم تر و موفق تر خواهید بود.
به علاوه مصرف مداوم غلات کامل (سبوس دار)، رعایت میان وعده ها، مصرف سبزیجات فراروان در کنار غذا میتواند سلامتی و تناسب اندام شما را در طولانی مدت تضمین کند.
امروزه تعداد افرادی که به این گونه رژیم ها روی آورده اند درحال افزایش است. انگیزه بیشتر این افراد افزایش قدرت بدنی، بهبود عملکرد مغز، کنترل بیماری های متابولیکی، کاهش آثار استرس و کنترل وزن می باشد.
فرایند تطابق بدن با رژیم کتوژنیک میتواند فوایدی برای فرد به همراه داشته باشد. رعایت این رژیم میتواند باعث کاهش توده چربی، کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو و دیگر سندرم های متابولیکی شود و غلظت قند و کلسترل خون را میتواند کنترل کند. اما با این حال همه محققان تاثیر مثبت رژیم کتو را بر فعالیت ورزشکاران تایید نکرده اند.

رژیم های کتو ژنیکی که برای کاهش وزن ناگهانی توسط برخی از افراد توصیه میشوند به دلیل شوکی که به بدن وارد میکنند و کاهش افراطی و ناگهانی کربوهیدرات می توانند در طولانی مدت منجر به سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا ، لاغری ناگهانی صورت، افزایش کلسترول، مشکلات گوارشی و ریزش مو شوند. حفظ اصل تعادل و سازگاری رژیم غدایی و تغییر رژیم غذایی در طولانی مدت میتواند از بسیاری از این پیامد ها جلوگیری کند.
در واقع کاربرد اصلی رژیم کتو چیز دیگری بوده است و کارشناسان تغذیه برای کنترل بیماری کودکان مبتلا به صرع که به درمان مقاوم شده اند از رژیم کتوژنیک استفاده میکنند. به علاوه برای کنترل برخی سرطان ها و کند کردن سرعت رشد توده سرطانی، کنترل آلزایمر و درمان آکنه میتوان از رژیم کتوژنیک استفاده کرد. در اوایل ارائه این رژیم لاغری بیش از حد و ناگهانی از عوارض آن محسوب می شد ولی با گذشت زمان از این خاصیت رژیم کتو برای لاغری استفاده شد.
در نهایت میتوان گفت که رژیم کتو الزاما سودی برای شما به عنوان یک ورزشکار حرفه ای نخواهد داشت ولی ممکن است با توجه به رشته ورزشی شما برای شما مفید باشد.همواره در نظر داشته باشید که با توجه به خطرات احتمالی رژیم کتو، حتما تحت نظر کارشناس تغذیه این رژیم را دریافت نمایید.