درمان خانگی زخم معده | هرچیزی که باید در مورد زخم معده بدانید

زخم معده یک آسیب دردناک در قسمت معده است که در برخی از افراد بروز میکند، زخم معده زمانی رخ میدهد که بافت مخاطی روی معده که از معده شما در برابر اسید معده محافظت میکند نازک میشود و یا از بین میرود. این مسئله سبب میشود که اسید معده به بافت معده آسیب برساند و سبب ایجاد زخم در معده شود.
زخم معده به آسانی قابل درمان است، اما اگر درمان مناسب بر روی آن صورت نگیرد میتواند منجر به آسیب های بیشتر و دردناک تری در معده شود.

زخم معده معمولا به یکی از دو علت زیر بروز میکند:
♦ به علت آلودگی و عفونت به وسیله هلیکوباکتر پیلوری ( H.pylori )
♦ استفاده طولانی مدت از داروهای غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل آسپرین، پروفن، ناپروکسن و...

در برخی موارد نادر هم سندرمی به نام زولینگر-الیسون میتواند با افزایش تولید ترشحات اسیدی معده باعث بروز زخم معده و روده گردد. این سندرم کمتر از ۱% از زخم های معده را شامل میشود.

مجموعه ای از علائم با زخم معده در ارتباط هستند، میزان و شدت علائم بر اساس شدت و گسترش زخم معده متفاوت است. رایج ترین علامت زخم معده احساس سوزش و درد در قسمت میانی شکم و بین قفسه سینه و ناف است.
به طور معمول زمانی که معده شما خالی است احساس درد بیشتر و دردناک تر است و میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
سایر علائم رایج زخم معده شامل موارد زیر است:
♦ درد شدید در قسمت معده
♦ کاهش وزن
♦ کاهش تمایل به مصرف غذا بخاطر درد
♦ تهوع و استفراغ
♦ نفخ
♦ احساس سیری
♦ رفلاکس یا سوزش سر دل
♦ دردی که با خوردن غذا، نوشیدن و یا استفاده از داروهای آنتی اسید بهتر میشود
♦ کم خونی و در نهایت خستگی و در موارد شدید ریزش مو که ناشی از کم خونی است
♦ مدفوع سیاه یا تیره
♦ استفراغ قهوه ای یا خونی

در صورتی که هر یک از علائم بالا را دارید با پزشک خود مشورت کنید، زخم معده در صورتی که درمان نشود میتواند وخیم تر شود، زخم معده شدید که همراه با خون است میتواند تهدید کننده زندگی باشد.

روش تشخیص و درمان زخم معده بر اساس شدت علائم زخم معده در شما متفاوت است، برای تشخیص در مراحل ابتدایی احتمالا پزشک سابقه پزشکی و داروهای مصرفی شما را چک میکند و بر  اساس آن نظر خود را اعلام میکند. آزمایش مدفوع و تشخیص باکتری اچ پیلوری و یا وجود خون در مدفوع هم یکی دیگر از راه های تشخیص زخم معده است.
سایر روش های تشخیص زخم معده شامل موارد زیر میباشد:

♦ مصرف باریم: در این آزمایش شما مقدار زیادی باریم میخورید تا پزشک بتواند از طریق اشعه X وضعیت سلامت معده و روده شما را بررسی کند.
♦ اندوسکوپی: در این روش از طریق فرستادن یک لوله نازک از طریق دهان به درون معده و ابتدای روده باریک وضعیت زخم، خونریزی و سایر بافت ها غیر نرمال را بررسی میکنند.
♦ بافت برداری: در این روش هم از طریق لوله اندوسکوپی مقداری از بافت معده شما برداشته میشود و در آزمایشگاه بافت شناسی بررسی میگردد.

درمان زخم معده بر اساس علت بروز زخم معده در شما متفاوت است، بسیاری از انواع زخم معده ها با رعایت نکات گفته شده توسط پزشک و کنترل رژیم غذایی درمان میشوند اما در برخی از موارد شدید آن که آسیب به بافت معده زیاد است ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
در هر صورت درمان زخم معده ضروری و واجب است. درمان زخم معده در حالت های خفیف با توصیه های ساده پزشکی و استفاده از برخی از داروها صورت میپذیرد، اگر شدت زخم معده به حدی باشد که سبب خونریزی هم شود ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و تزریق دارو باشد.

درمان های زخم معده به غیر از جراحی

اگر بیماری زخم معده شما ناشی از باکتری اچ.پیلوری باشد شما باید از آنتی بیوتیک ها و نوعی داروهای مهار کننده PPI استفاده کنید که این داروها از ترشح زیاد اسید معده جلوگیری میکنند تا زخم معده شما سریعتر بهبود پیدا کند.
در کنار این درمان ها پزشک شما ممکن است از روش های زیر هم برای درمان سریع زخم معده استفاده کند:
♦ بلاک کننده گیرنده H۲ که باعث کاهش تولید اسید معده میشود.
♦ قطع مصرف داروهای NSAIDs مثل آسپرین، پروفن و ...
♦ استفاده از محصولات پروبیوتیک (باکتری های مفید در محصولات پروبیوتیک باعث تقویت سیستم ایمنی و کشتن باکتری عامل زخم معده میشوند.)
♦ استفاده از مکمل بیسموت

علائم زخم معده معمولا پس از شروع درمان به سرعت بهبود پیدا میکنند، اما باید توجه داشته باشید که حتی اگر علائم زخم معده به طور کامل برطرف شده بود درمان خود را تا انتها ادامه دهید، این مسئله در صورتی که علت زخم معده شما باکتری اچ.پیلوری باشد اهمیت دو چندان دارد.

درمان زخم معده با جراحی

در برخی موارد نادر که زخم معده پیشرفت زیادی کرده باشد ممکن است برای برداشتن زخ معده نیاز به جراحی باشد. در موارد زیر ممکن است پزشک تشخیص دهد که بیمار باید برای درمان زخم معده جراحی شود:
♦ زخم معده ادامه دار یا زخم معده ای که پس از درمان مجددا عود کند.
♦ زخم معده مقاوم به درمان
♦ خونریزی های شدید ناشی از آسیب زیاد به معده
♦ پاره شدن معده
♦ آسیب به دریچه بین معده و روده که باعث میشود غذاها به داخل روده بریزند

عمل جراحی زخم معده میتواند با هدف انجام یکی از موارد زیر صورت پذیرد:
♦ برداشتن قسمت آسیب دیده معده
♦ برداشتن قسمتی از روده و پیوند آن به جای قسمت زخم شده
♦ پیشگیری از خونریزی معده
♦ قطع برخی از رشته های عصبی که باعث تولید زیاد اسید معده میشوند

در گذشته تصور بر این بود که رژیم غذایی سبب بروز زخم معده میشود، ما در حال حاضر میدانیم که این مسئله درست نیست و عوامل دیگری در بروز زخم معده تاثیر گذار هستند، با این حال شما با مصرف برخی از مواد غذایی میتوانید به درمان بیماری زخم معده و سریع تر شدن روند بهبودی آن کمک کنید.
به طور کلی یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها،  سبزیجات و فیبر به درمان زخم معده کمک زیادی میکند. علاوه بر این برخی از مواد غذایی به افزایش میزان باکتری های مفید بدن و مقابله با باکتری اچ.پیلوری کمک میکنند. 

غذاهایی که برای درمان زخم معده مفید هستند و میتوانید از آنها در رژیم غذایی خود استفاده کنید شامل موارد زیر است:
♦ کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ و تربچه
♦ سبزیجات برگ پهن مثل اسفناج، کرفس و کلم کیل
♦ محصولات پروبیوتیک مثل کلم ترش، ترشی، ماست های پروبیوتیک (بخصوص انواع آنها که دارای لاکتوباسیلوس و ساکارومایسز هستند.)
♦ سیب
♦ انواع توت ها مثل شاه توت، توتفرنگی، بلوبری و ...
♦ روغن زیتون

اگر همزمان با زخم معده دچار رفلاکس و سوزش سر دل هم هستید این توصیه ها را رعایت کنید.

علاوه بر مواد غذایی مفید برای زخم معده که در بالا گفته شد استفاده از موادی که در ادامه گفته میشود هم میتواند در کاهش اثر باکتری اچ.پیلوری کمک کننده باشد، البته توجه داشته باشید که این درمان ها نمیتواند جایگزین درمان اصلی که پزشک برای شما مشخص میکند باشد و به عنوان یک عامل کمک کننده باید مورد استفاده قرار بگیرد.
♦ مکمل های پروبیوتیک
♦ عسل
♦ گلوتامین (منابع غذایی گلوتامین شامل گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، اسفناج و کلم میباشند.)

برای پیشگیری از ورود باکتری اچ.پیلوری که عامل زخم معده است قبل از غذاخوردن دست های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید.
غذایی که میخواهید مصرف کنید را به طور کامل بپزید و در صورتی که یک غذا را میخواهید مجددا مصرف کنید آن را به خوبی گرم کنید.
اگر علت زخم معده شما مصرف NSAIDs است در صورت امکان مصرف این داروها را قطع و یا محدود کنید، بدون تجویز پزشک از مصرف هرگونه دارو خودداری کنید. مراقب باشید که همزمان با مصرف این داروها از نوشیدنی های حاوی الکل به هیچ وجه استفاده نکنید و این داروها را با معده خالی نخورید. بعلاوه این داروها را باید با مقدار زیادی آب مصرف کنید.