نمونه برنامه تغذیه در شیمی درمانی | نمونه Ca۲۰۳

سرطان تکثیر کنترل نشده سلول های بدن و رشد آنها به طور غیر قابل کنترل است، به گونه ای که پس از مدتی این مجموعه سلول ها به تدریج رشد کرده و تشکیل توده های سرطانی را میدهند.
تومور های سرطانی به دو دسته خوش خیم و بد خیم تقسیم میشوند که نوع بدخیم آن میتواند در بدن انتشار یابد و از طریق خون و جریان لنف به سایر بافت های بدن منتقل شود و اندام های مختلف بدن را فراگیرد.
نوع خوش خیم تومور های سرطانی نمیتوانند در بدن منتشر شوند اما درمان این تومور ها از این منظر اهمیت پیدا میکند که این تومور ها اگر در بافت ها و اندام های حساس رشد کنند مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد میکنند.
تومور های سرطانی گاهی به قدری بزرگ میشوند که برای از بین بردن آنها نیاز به عمل جراحی میشود و بدون عمل جراحی نمیتوان تومور های سرطانی بزرگ را از بین برد.
شیوع نوع سرطان ها در مناطق جغرافیایی مختلف متفاوت است، به طور مثال در ژاپن شیوع سرطان معده بیشتر از سرطان روده و کولورکتال است، در صورتی که در مناطق آمریکا این آمار برعکس است. ژاپنی هایی که به آمریکا مهاجرت کردند پس از ۲ نسل الگوی شیوع سرطان در آنها همانند آمریکایی ها شد، با این موارد میتوان به نقش محیط و سبک زندگی در بروز سرطان های مختلف پی برد.
متاسفانه شیوع سرطان در کشور ما بیشتر از میانگین جهانی است و ابتلای به آن در همه رده های سنی و هردو جنس اتفاق میفتد.بیشترین شیوع سرطان در ایران مربوط به سرطان های پوست، سرطان پستان، سرطان معده و سرطان مثانه است.
از این رو نیاز است با توجه به شیوع بالای سرطان در کشور راهکارهایی برای پیشگیری و گسترش آن در کشور اندیشید و نیازمند تغییر سبک زندگی افراد برای پیشگیری از بروز سرطان در افراد است.

مهم ترین عامل در پیشگیری از سرطان، داشتن یک سبک زندگی سالم است، از جمله اصلی ترین عامل در داشتن یک سبک زندگی سالم میتوان به داشتن یک تغذیه مناسب، داشتن فعالیت بدنی و دوری از عوامل خطر زای محیطی عنوان نمود.
در تغذیه پیشگیری از سرطان موارد متعددی است که باعث کمک به پیشگیری از سرطان میکند که در زیر به مواردی از آن اشاره میکنیم:
در محصولات غذایی میکروارگانیسم هایی مثل قارچ ها از خود موادی تولید میکنند که با شستن و یا حتی پختن غذا از بین نمیرود و موجب بروز سرطان میشود. برای خنثی کردن اثر این مواد باید رژیم غذایی پیشگیری از سرطان سرشار از آنتی اکسیدان ها باشد، از جمله منابع خوب آنتی اکسیدان در رژیم غذایی میتوان به ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E ،سلنیم و روی اشاره کرد که وجود این مواد در تغذیه و مصرف منابع آنها در رژیم غذایی میتواند به ختثی شدن اثر سموم قارچ ها و مواد سرطان زای تولیدی ناشی از آنها شود.
از جمله مواد دیگری که میتوانند به جلوگیری از سرطان کمک کنند فیتوکمیکال ها هستند، این مواد که در میوه ها و سبزی های قرمز رنگ و نارنجی رنگ مثل گوجه فرنگی، انگور قرمز، توت قرمز، هندوانه، مرکبات، هویج، کدو تنبل و ... وجود دارند به علاوه در مواد غذایی مثل سیر، پیاز، کلم ها، آووکادو، اسفناج و سبزی های برگ تیره هم مواد ضد سرطان وجود دارد که این میوه ها و سبزی ها باید بیشتر در تغذیه پیشگیری از سرطان قرار گیرند.
وجود الکل در رژیم غذایی یکی دیگر از علت های بروز سرطان های مختلف است که باید از رژیم غذایی حذف شوند.
در صورت داشتن چاقی یا اضافه وزن باید با دریافت کالری محدود و یک رژیم غذایی کاهش وزن، وزن خود را به محدوده مناسب برسانید. چربی موجود در رژیم غذایی خود را باید به اندازه تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه مصرف نمایید، افزایش دریافت چربی در برنامه غذایی با افزایش دریافت انرژی و افزایش دریافت ترکیبات نیتروژنی همراه است که وجود این موارد در برنامه غذایی میتواند زمینه بروز سرطان در افراد شود.
استفاده از چربی های امگا ۳ در رژیم غذایی پیشگیری از سرطان باعث کاهش بروز سرطان های کلون و پروستات شود، میزان بیشتر چربی امگا ۳ نسبت به چربی امگا ۶ در برنامه غذایی عامل بازدارنده سرطان است.
در یک رژیم غذایی سالم باید میزان مصرفی سبزی ها و میوه ها و به طور کلی منابع فیبری بالا باشد، در رژیم غذایی پیشگیری از سرطان نیز این امر مستثنی نیست و باید مصرف این مواد در برنامه غذایی شما افزایش یابد، بخصوص سبزی های قرمز، نارنجی، تیره و سفید رنگ.
سعی کنید بیشتر پروتیین مصرفی در تغذیه خود را از طریق حبوبات تامین کنید، در مصرف گوشت های نیز تا حد امکان از کباب کردن آنها بپرهیزید، استفاده از گوشت های کبابی، گریل شده و دودی شده در برنامه غذایی به علت وجود ترکیبات نیتروزامین در آنها باعث ایجاد سرطان میگردد.
داشتن یک رژیم غذایی کامل که به تامین همه مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن منجر شود نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.تحقیات تاثیر مصرف به اندازه ویتامین ها و مینرال ها را در رژیم غذایی در پیشگیری از سرطان به اثبات رسانده و نکته مهم تر اینکه این مواد باید از طریق رژیم غذایی فرد تامین شوند تا تاثیر بیشتری بگذارند و مکمل های تغذیه ای به اندازه یک برنامه غذایی کامل نمیتوانند موثر واقع شوند.
علاوه بر برنامه غذایی سالم، فعالیت بدنی روزانه به پیشگیری از سرطان کمک زیادی میکند و توصیه شده هرکس به اندازه توان خود روزانه به فعالیت ورزشی اهتمام ورزند.
رعایت بهداشت مواد غذایی و استفاده نکردن از مواد غذایی آلوده و مشکوک به سموم قارچی و یا صنعتی در برنامه غذایی از عوامل مهم در پیشگیری از سرطان است.

اهداف رژیم درمانی در سرطان شامل کنترل، درمان و افزایش کیفیت زندگی در افراد مبتلا به سرطان است. حتی در هنگامی که سرطان قابل درمان نباشد، داشتن یک تغذیه در شیمی درمانی مناسب میتواند به کنترل و افزایش کیفیت زندگی بیمار سرطانی منجر شود.
با توجه به میزان پیشرفت بیماری و مرحله ای از بیماری که فرد در آن قرار دارد میزان انرژی مورد نیاز که باید از طریق تغذیه در شیمی درمانی تامین شود متفاوت است که باید بر اساس آن میزان کالری دریافتی فرد تنظیم میشود، از آنجا که بیماران سرطانی معمولا دچار کاهش وزن و تحلیل رفتن بافت های چربی و عضلانی میشوند نیاز است که انرژی آنها بیشتر از افراد عادی درنظر گرفته شود.
میزان پروتتین در تغذیه در شیمی درمانی وابسته به سیر پیشرفت بیماری و مرحله بیماری است و با توجه به وضعیت بیمار و نظر کارشناس تغدیه تنظیم میشود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که پروتیین زیاد و پروتیین کم در تغذیه در شیمی درمانی هر دو میتوانند به آسیب بیشتر بیمار بیانجامد.
با توجه به میزان پروتیین و کربوهیدرات در تغذیه در شیمی درمانی، میزان چربی درصد کمتری از تغذیه در شیمی درمانی را شامل میشود که این مقدار کم هم ترجیحا از منابع چربی امگا ۳ تامین شود. منابع خوب امگا ۳ در تغذیه در شیمی درمانیشامل زیتون، گردو و ماهی میباشد.
مصرف مایعات به میزان روزانه حداقل ۸ لیوان باید در تغذیه در شیمی درمانی رعایت شود، در صورت داشتن تب یا فاز استرس بیمار نیاز به مصرف آب و مایعات در تغذیه در شیمی درمانی بیشتر میشود.
ویتامین ها و مینرال ها باید از طریق تغذیه در شیمی درمانی تامین شوند و مصرف مکمل ها بیش از نیاز بیمار میتواند منجر به بدتر شدن وضعیت بیمار شود، از این رو نیاز است تجویز و مصرف مکمل بر اساس داده های آزمایشگاهی و صرفا با تجویز پزشک یا کارشناس تغذیه صورت گیرد.
تنوع استفاده از مواد غذایی در تغذیه در شیمی درمانی باید رعایت شود به گونه ای که از بیمار از انواع میوه ها و سبزی ها و ... در رژیم غذایی خود استفاده کند.
با حفظ تنوع در رژیم غذایی بهتر است بیشتر از میوه ها و سبزی های قرمز، نارنجی و برگ تیره استفاده کند زیرا محتوای آنتی اکسیدانی بالایی دارند. البته مصرف مکل های آنتی اکسیدانی در تغذیه در شیمی درمانی حتما باید با تجویز پزشک یا کارشناس تغذیه صورت گیرد.
در تغذیه در شیمی درمانی بیمار باید کمتر از گوشت قرمز استفاده کند و برای تامین پروتیین مورد نیاز روزانه خود در تغذیه در شیمی درمانی از حبوبات، سویا و یا مکمل های پروتیینی استفاده کند.
استفاده از منابع فیبر در تغذیه در شیمی درمانی برای بهبود وضعیت بیماری این عزیزان توصیه میشود، غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و حبوبات از منابع خوب فیبر هستند که میتوانند در رژیم غذایی مورد استفاده قرار گیرند.