محدوده طبیعی شاخص توده بدنی بین ۱۸/۵ تا ۲۵ میباشد که این شاخص اگر بالای ۲۵ باشد فرد دچار اضافه وزن یا چاقی است و برای افراد لاغر و یا دارای کمبود وزن کمتر از این عدد است و اصطلاحا این شخص لاغر است.
بیشتر افراد لاغر از عوارض لاغری آگاه نیستند و نمیدانند بسیاری از مشکلاتی که دارند مربوط به لاغری ایشان است. همانگونه که چاقی عوارض زیادی برای فرد چاق دارد، لاغری و کمبود وزن نیز مشکلاتی را برای فرد ایجاد میکند. از جمله مشکلات لاغری احساس خستگی و ضعفف دائمی میباشد، مشکل دیگر لاغری کمبود مواد معدنی و ویتامین ها و در نتیجه کم خونی و پوکی استخوان در فرد لاغر میباشد که کم خونی خود موجب تشدید لاغری و کمبود وزن میشود.
کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت ها در فرد لاغر و تاخیر در بهبود زخم ها از جمله مشکلات دیگر لاغری زیاد است.در خانم های لاغر میتواند موجب نازایی، سقط جنین، قاعدگی نامنظم و یا قطع قاعدگی گردد.در مواردی لاغری و کمبود وزن موجب ایجاد مشکلات روحی روانی برای فرد لاغر میشود.
عوارضی لاغری هم به همان اندازه عوارض چاقی برای سلامتی خطر ساز است و نیازمند مراجعه به پزشک برای معاینه و کارشناس تغذیه برای یک رژیم چاقی مناسب و موثر است.
رژیم غذایی نامناسب یکی از دلایل هم کمبود وزن است که میتواند ناشی از عادات غذایی بد، نبود مواد غذایی در دسترس، رژیم های لاغری سخت، فقر و ... باشد.
در کنار رژیم غذایی نامناسب عامل ژنتیک هم میتواند بر روی لاغری و چاقی فرد تاثیر گذار باشد اما با
رژیم غذایی چاقی میتوان عامل ژنتیک را در حاشیه قرار داد و مشکل لاغری را حل کرد.
علاوه بر رژیم غذایی و ژنتیک، بیماری ها نیز میتوانند موحب لاغری شوند، بیماری های متابولیکی مثل سلیاک(در صورتی که از رژیم غذایی مناسب استفاده نشود)، پرکاری تیروئید، بیماری های عفونی، بیماری های اختلال دستگاه گوارش، سوء جذب مواد مغذی، اختلالات حرکتی، کهولت سن و ... از جمله بیماری هایی هستند که با مکانیسم های مختلف میتوانند باعث لاغری شوند، از این رو لازم است با تنظیم یک رژیم غذایی مناسب و موثر مانع کاهش وزن بیشتر بیمار شد. یک رژیم غذایی مناسب و متناسب با بیماری میتواند تا حدود زیادی به بهبود بیماری و جلوگیری از عوارض آن کمک کند.
اگر بدون هیچ دلیلی و بدون گرفتن رژیم غذایی خاصی وزن شما در حال کم شدن است باید نگران ابتلای خود به بیماری باشید و حتما به پزشک مراجعه نمایید.
بیماری های روحی روانی هم موجب لاغری میشوند، این بیماری ها با تاثیر بر مقدار غذای دریافتی و به هم ریختن رژیم غذایی موجب کاهش دریافت مواد مغذی میگردند.
عدم تناسب در انرژی دریافتی در رژیم غذایی و انرژی مورد نیاز فرد هم به لاغری می انجامد.
برای
درمان لاغری ابتدا باید علت لاغری کشف شود، در صورتی که علت لاغری بیماری باشد باید علت آن رفع شود و بیماری درمان گردد و سپس با گرفتن رژیم چاقی به مرور افزایش وزن صورت گیرد.
رژیم چاقی باید بر اساس اشتهای فرد تنظیم گردد تا در طی رژیم چاقی توانایی گرفتن رژیم غذایی را داشته باشد و مجبور به خوردن بیش از ظرفیتش نشود.
در رژیم چاقی پایه و اساس غذای روزانه فرد است و تاکید ما بر روی وعده های غذای فرد لاغر است.انرژی رژیم چاقی باید حداقل نیاز های روزانه فرد را تامین کند.رژیم چاقی علاوه بر تامین انرژی، مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن را هم باید تامین کند، علت بسیاری از بی شتهایی ها در افراد لاغر کمبود مواد معدنی و ویتامین هاست که اشتهای فرد را به غذا کاهش میدهد.
در رژیم چاقی باید از مواد کم حجم با انرژی بالا استفاده شود تا در هر وعده از رژیم چاقی بتوان مقدار زیادی کالری را به فرد رساند.
مانند هر رژیم دیگر رژیم چاقی هم باید اولیه ترین اصول
رژیم غذایی یعنی تعادل و تنوع را داشته باشد.اولین گروه مورد بحث در رژیم چاقی لبنیات است، لبنیات حتما باید در رژیم چاقی مورذ استفاده قرار گیرند تا علاوه بر تامین انرژی، کلسیم مورد نیاز فرد لاغر برای جلوگیری از پوکی استخوان تامین شود.
گروه سبزیجات در رژیم چاقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است علی الخصوص سبزیجات برگ سبز، وجود سبزیجات برگ سبز مقل سبزی خوردن در رژیم چاقی علاوه بر داشتن فیبر برای باکتری های مفید روده دارای مقدار زیادی املاح و مواد معدنی نیز هستند که باید در رژیم چاقی گنجانده شوند.
اهمیت میوه ها در رژیم چاقی علاوه بر انرژی آنها در تامین ویتامین ها و برخی مواد معدنی در رژیم غذایی است، افراد لاغر ترجیحا در رژیم چاقی خود از آب میوه های طبیعی به جای خود میوه استفاده کنند زیرا دارای انرژی زیاد در حجم کم میباشند.
کربوهیدرات ها در رژیم چاقی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند، منبع اصلی تامین انرژی در رژیم چاقی کربوهیدرات ها هستند.
پروتیین ها و گوشت نیز برای جلوگیری از تحلیل عضلانی در
رژیم افزایش وزن باید مورد توجه قرار گیرند.حبوبات و گوشت قرمز باید به طور مرتب در رژیم چاقی مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از چربی های مفید در رژیم چاقی در حد اعتدال بلا مانع است، از جمله چربی های خوب که میتوان در رژیم چاقی استفاده کرد زیتون، مغز ها، روغن زیتون و کنجد میباشد.
نکته هایی که در رژیم چاقی میتواند از آنها استفاده کنید تا به مرور زمان وزن شما زیاد شود در زیر آورده شده.
در کنار یک رژیم چاقی خوب ورزش فراموش نشود، ورزش میتواند موجب ترشح هورمون های رشد شده و در کنار یک رژیم چاقی خوب که نیاز شما را تامین کند منجر به افزایش وزن شما میشود.
خواب مناسب در کنار ورزش و رژیم چاقی یکی دیگر از عوامل بهبود وزن و افزایش وزن میباشد.
استفاده از بشقاب غذای بزرگتر در سفره و سفره آرایی و استفاده از غذاهای رنگی در رژیم غذایی خود.
افزودن مواد اشتها آور به رژیم چاقی مثل سرکه، آبلیمو، آبغوره و ....
میوه های خشک شده نیز یک منبع انرژی خوب در رژیم چاقی هستند که در میان وعده ها میتوان استفاده کرد.
برنام غذایی و برنامه روزانه خود را به گونه ای تنظیم کنید که هنگام خستگی غذا میل نکنید.
در صورت حساسیت به غذایی خاص آنرا از رژیم غذایی خود حذف کنید.
مغز ها را به میزان زیاد در رژیم چاقی بگنجانید.
رژیم چاقی به گونه ای باشد که غلات و حبوبات همزمان مصرف شود تا منبع پروتئین کاملی برای بدن شود.
یک ساعت قبل از وعده های گذاشته شده در رژیم چاقی چیز جامد مصرف نکنید و همینطور قبل از وعده های اصلی
رژیم چاقی خود از مصرف مایعات بپرهیزید.
میان وعده های رژیم چاقی ترکیبی باشد از لبنیات، میوه ها، مغز ها و ... مثل یک لیوان شیرموزعسل یا معجون
رژیم چاقی باید بگونه ای باشد که در تمام ساعات روز احساس گرسنگی نداشته باشید و رژیم غذایی خود را به جای سه وعده یه شش وعده یا بیشتر افزایش دهید.
در صورت نیاز و تشخیص کارشناس تغذیه در کنار رژیم چاقی خود از مکمل های مولتی ویتامین استفاده نمایید.
مکمل های مخمر نیز برای افزایش اشتها در رژیم چاقی مورد استفاده قرار میگیرد.
رژیم چاقی باید یک رژیم غذایی منظم باشد و تا جای امکان در ساعات خاصی از شبانه روز وعده ها و میان وعده ها مصرف گردند.
مایعات حتما باید در رژیم چچاقی گنجانده شوند زیرا مایعات و بخصوص آب برای سوخت و ساز بدن مورد نیاز است.
در وعده های اصلی غذایی خود در رژیم چاقی روغن زیتون و کنجد به غذای خود اضافه کنید.
به طور کلی رژیم های چاقی سخت تر رژیم های لاغری هستند، برخلاف تصور عموم که رژیم چاقی صرفا یک رژیم غذایی است که در آن دستور به خوردن داده میشود و فرد چاق میشود، رژیم چاقی باید به طور محاسبه شده و به تدریج افزایش یابد تا بدن نسبت به رژیم غذایی واکنش نشان ندهد.بعلاوه رژیم چاقی نیازمند صبر و حوصله بیشتر نسبت به رژیم لاغری میباشد.
با یک
رژیم چاقی اصولی و رعایت رژیم غذایی خود میتوانید بر مشکل لاغری غلبه کرده و به وزن مناسب و ایده آل خود برسید.