خانمی مبتلا به دیابت بارداری با وزن ۸۸ کیلوگرم که وزن قبل از بارداری ایشان ۷۷ کیلوگرم بوده و دو قلو باردار است برای دریافت رژیم دیابتی مراجعه کرده است، ایشان در هفته ۲۱ بارداری هستند و به دلیل دیابت بارداری به فشار خون بارداری هم مبتلا گردیده اند.ایشان همچنین از سوزش سر دل و یبوست نیز شکایت دارند و بر اساس داده های آزمایشگاهی دچار کم خونی هستند.ایشان فاقد هرگونه حساسیت غذایی در رژیم غذایی خود میباشد و محدودیتی در دریافت رژیم غذایی ندارند. رژیم دیابتی برای ایشان با در نظر گرفتن دیابت بارداری و بیماری های دیگرشان به صورت زیر تنظیم گردیده است.
اطلاعات اختصاصی مورد نیاز برای تنظیم رژیم غذایی
مشخصات فردی
داده های آزمایشگاهی
بیماری ها
داروها و مکمل های مصرفی
حساسیت های غذایی
میزان فعالیت و استراحت
هشدار
این رژیم بر اساس فردی و شرایط فعلی ایشان نوشته شده و برای عموم و شرایط مشابه قابل استفاده نیست، لطفا از توصیه این رژیم برای افراد در حالت های مشابه خودداری نمایید.
هر واحد سبزیجات معادل نصف لیوان سبزیجات پخته شده یا ۱ لیوان سبزیجات خام میباشد.
۱/۲ لیوان آب سبزیجات مثل کرفس، هویج
سبزی خوردن
سبزی خورشتی
سبزی کوکویی
لوبیا سبز
قارچ
گوجه فرنگی
خیار
فلفل سبز
پیاز
کاهو
کلم و گل کلم
تره فرنگی
اسفناج
ریواس
کرفس
شلغم
چغندر
هویج
۱ عدد سیب کوچک یا ۱۲۰ گرم
۱ عدد گرتقال متوسط یا ۱۸۰ گرم
۴ عدد زردالوی تازه
۱۷ حبه انگور یا ۹۰ گرم
۱ عدد گلابی متوسط یا ۱۲۰ گرم
۱۲ عدد گیلاس یا آلبالو
۱ عدد هلو متوسط یا ۱۸۰ گرم
۱ عدد شلیل کوچک یا ۱۲۰ گرم
۰/۵ لیوان توت تازه
۱ عدد موز کوچک یا ۱۲۰ گرم
۰/۵ لیوان خربزه یا طالبی خورد شده
۱ عدد کیوی متوسط یا ۱۰۰ گرم
۲ عدد نارنگی کوچک یا ۱۸۰ گرم
۱/۵ لیوان هندوانه خرد شده یا یک مکعب ۱۵*۱۵*۱۵
۳ عدد خرما
۰/۵ لیوان آناناس
۴ عدد آلو متوسط
۰/۵ عدد انار
۲۰ گرم لواشک
۳۰ گرم انواع نان
۷۰ گرم برنج پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری سر خالی
۷۰ گرم ماکارونی پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری
۸۰ گرم سیب زمینی آب پز یا یک عدد سیب زمینی کوچک
۲ لیوان پفیلا بسیار کم چرب
۱ عدد بلال
۱ لیوان کدو تنبل
۰/۵ لیوان باقلا سبز
۳ قاشق غذاخوری ذرت پخته شده
۳ عدد بیسکوییت ساده سبوس دار
۳ قاشق غذاخوری جوانه گندم
نصف لیوان بلغور پخته شده
نیم کاسه ماست خوری شله زرد یا ۳ قاشق غذاخوری
۰/۵ لیوان شیر برنج بدون شکر
۰/۵ لیوان حبوبات پخته شده*
*حبوبات به دلیل پروتیین بالا ۱ واحد از گروه گوشت ها نیز محاسبه میگردند.
۳۰ گرم انواع گوشت یا ۱ قوطی کبریت
۳۰ گرم میگو یا ماهی
۳۰ گرم جگر، دل، قلوه یا یک قوطی کبریت
۱ عدد تخم مرغ آب پز یا ۲ عدد سفیده
۳۰ گرم پنیر یا ۱ قوطی کبریت
۱/۴ سیخ کباب برگ یا ۱/۳ سیخ کباب کوبیده
۱/۲ ران مرغ یا ۱/۳ سینه مرغ یا ۱/۴ سیخ جوجه کباب
۱/۶ تن ماهی
۱ عدد سوسیس آلمانی
۰/۵ لیوان شیر سویا
۰/۵ لیوان حبوبات پخته شده*
*حبوبات به علت محتوای کربوهیدراتی بالا ۱ واحد از گروه کربوهیدرات نیز محاسبه میگردد.
۱ قاشق مرباخوری روغن
۱۰ عدد زیتون سبز یا ۸ عدد زیتون سیاه
۶ عدد بادام
۲ عدد گردو
۵ عدد فندق
۱۰ عدد بادام زمینی
۴ عدد بادام هندی
۲ قاشق غذاخوری سر خالی خامه
۱ قاشق غذاخوری کره
۱ قاشق غذاخوری مایونز
۲ قاشق غذاخوری پودر نارگیل
۱ قاشق غذاخوری کنجد
۱ قاشق غذاخوری مغز انواع تخمه ها( آفتابگردان، کدو، هندوانه و ... )
۱ مربع کوچک کاکائو تلخ ۲*۲*۲
اقلام زیر را میتوانید روزانه در حد متعادل مصرف نمایید:
آبلیمو
چای
سرکه
پودر سیر
ادویه ها
سبزیجات معطر
توصیه های اختصاصی رژیم دیابتی بارداری
بدون هماهنگی با متخصص تغذیه از جابه جا کردن وعده های غذایی مختلف در رژیم دیابتی یا حذف آن پرهیز نمایید زیرا قند خون دچار نوسان می گردد.
همواره یک منبع قند ساده مثل آبنبات همراه داشته باشید تا در صورت افت قند خون مصرف نمایید.
از مصرف روغن ها و چربی های جامد پرهیز نمایید؛ جهت پخت و پز از روغن های گیاهی مایع استفاده کنید و بهترین روغن در این زمینه روغن کلزا می باشد.
لبنیات قرار داده شده در رژیم دیابتی باید از نوع کم چرب باشد.
از انواع پنیر های بدون نمک در رژیم غذایی خود استفاده کنید زیرا نمک موجب افزایش فشار خون میگردد.
در صورت مصرف پنیر های معمولی، پنیر از شب قبل در آب گذاشته شود تا نمک آن گرفته شود و قبل از مصرف نیز با آب شسته شود.
از قرار دادن نمکدان در سفره پرهیز نمایید؛ میزان نمک غذا در رژیم غذایی شما باید متعادل باشد؛ از مصرف غذاهای شور مثل خیار شور، ترشی، غذاهای نمک سود، غذاهای دودی، رب و سس گوجه فرنگی، غذاهای آماده، غذاهای کنسرو شده، چیپس، پفک، انواع مغزهای شور، سوسیس و کالباس، زیتون پرورده، دوغ های موجود در بازار و به طور کلی هر غذای آماده ای که در تهیه آن نمک بکار رفته است، پرهیز کنید.
بهتر است نان استفاده شده در رژیم غذایی شما از انواع سبوسدار باشد.
از استرس و اضطراب تا حد امکان در دوره بارداری پرهیز کنید.
از مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر جدا پرهیز کنید.
با مشورت پزشک فعالیت بدنی سبک همانند پیاده روی جهت حفظ سلامت و تسهیل زایمان به صورت روزانه انجام دهید.
روزانه ۸-۶ لیوان مایعات مصرف کنید.
دیابت بارداری
علل دیابت بارداری
علائم دیابت بارداری
عوارض دیابت بارداری
درمان دیابت بارداری
نکات مراقبتی در دیابت بارداری
دیابت بارداری تنها در دوران بارداری بروز میکند و در صورت کنترل با رژیم دیابتی پس از بارداری رفع میگردد. دیابت بارداری، زمانی رخ می دهد که هورمون های بارداری برای تنظیم قند دچار مشکل میشوند و بدن نمیتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند و در نتیجه دیابت بارداری رخ میدهد. یک علت دیگر دیابت بارداری نیز مربوط به زمانی است که در طی بارداری بدن شما دچار اضافه وزن میشود و در نتیجه سلول های شما نسبت به انسولین مقاوم شده و دیابت بارداری بروز میدهد. عدم کنترل رژیم غذایی در طی بارداری و مصرف بیش از اندازه قند ها نیز میتواند منجر به دیابت بارداری شود. تقریبا تمام زنان در طی دوران بارداری دچار مقاومت نسبت به انسولین میشوند اما تنها در حدود ۳ تا ۶ درصد از آنها به دیابت بارداری مبتلا میگردند. دیابت بارداری معمولا در ماه های آخر بارداری ظاهر میشود. احتمال اینکه شما به دیابت بارداری مبتلا شوید به عوامل متعددی بستگی دارد، به طور مثال داشتن هریک از شرایط زیر امکان ابتلا به دیابت بارداری را افزایش میدهد: اضافه وزن سابقه ابتلا به دیابت سابقه ابتلا به دیابت بارداری در گذشته سابقه خانوادگی دیابت نوع ۱ یا دیابت نوع ۲ داشتن سابقه به دنیا آوردن کودک بیش از ۴ کیلوگرم داشتن شرایط پیش دیابت یا همان pre diabetic ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک دیابت حاملگی یا دیابت بارداری معمولا بعد از تولد نوزاد برطرف می شود. با این حال علائم آن شبیه به علائم انواع دیگر دیابت است. دیابت بارداری اگر به صورت کنترل شده باشد خطری سلامت شما و کودکتان را تهدید نمیکند.
دیابت بارداری معمولا علائم خاصی ندارد و موجب روز علائم دیابت نمیگردد و به همین دلیلی انجام آزمایش خون در طی بارداری برای آگاهی از ابتلا به دیابت بارداری بسیار مهم است.با این وجود ممکن است در مواردی همراه علائم زیر باشد. تشنگی زیاد: فرد باردار مبتلا به دیابت بارداری دچار تشنگی زیاد می شود، زیرا بدن برای رقیق کردن گلوکز بالا در خون، آب و مایعات بیشتری طلب می کند. پر ادراری: مصرف زیاد مایعات در اثر تشنگی باعث می شود فرد مبتلا به دیابت حاملگی ادرار زیادی از بدن دفع کند. خستگی زیاد: در دیابت بارداری به علت نرسیدن قند به سلول ها بدن مجبور به تجزیه چربی ها و ماهیچه ها برای تولید انرژی میشود که سبب بروز خستگی زیاد در دیابت بارداری میشود. پرخوری: یکی از علائم دیابت بارداری پرخوری است، افزایش قند خون با افزایش انسولین همراه است و انسولین سبب افزایش اشتها و احساس ضعف میشود.با این وجود ممکن است زن باردار مبتلا به دیابت حاملگی دچار کاهش وزن شود چون سلول های بدن به طور مناسب تغذیه نمیشوند.
دیابت بارداری میتواند بر روی رشد و نمو جنین اثر گذار باشد، در صورتی ک شما به دیابت بارداری مبتلا باشید و به علت عدم کنترل دیابت قند خون شما بالا رفته باشد به تبع آن قند خون نوزاد شما نیز بالا میرود و در نتیجه مجبور به ترشح انسولین بیشتر برای کنترل قند خون میشود که موجب ذخیره قند به صورت چربی در بدن نوزاد میشود. عدم کنترل دیابت بارداری در طی دوران حاملگی سبب بروز مشکلاتی برای نوزاد میشود، در دیابت بارداری نوزاد با بدنی بزرگتر از حالت عادی و وزن زیاد متولد میشود. دیابت بارداری کنترل نشده ممکن است سبب بروز مشکلا تنفسی در نوزاد و حتی موجب مرگ نوزاد پیش از تولد گردد. همچنین دیابت بارداری میتواند سبب بروز زردی در نوزاد گردد. ابتلا به دیابت نوع ۲ در دوران بزرگسالی. تولد پیش از موعد. دیابت بارداری کنترل نشده در مادر نیز میتواند مشکلاتی را برای زن باردار به همراه داشته باشد، دیابت بارداری سبب بالا رفتن فشار خون در مادر باردار و دفع پروتیین از ادرار میگردد، همچنین ممکت است به علت بزرگتر بودن نوزاد نسبت به حالت عادی نیاز به عمل جراحی سزارین داشته باشد. دیابت بارداری کنترل نشده میتواند زنگ خطری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده باشد.
مهم ترین و اصلی ترین اقدا گرفتن یک رژیم غذایی مناسب که برای افرادی که به دیابت بارداری مبتلا میشوند یک رژیم دیابتی است. نقش رژیم غذایی به صورت غیر قابل انکاری برجسته است به گونه ای که بسیاری از افراد تنها با رژیم دیابتی تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه درمان شده اند و در همین مرحله بیماری آنها کنترل شده است.و یا حتی افرادی که داروهای قند خون مصرف میکنند با گرفتن یک رژیم دیابتی مصرف داروهای خود را قطع کرده و یا مصرف آنها را بسیار محدود کرده اند. بهترین راه برای کنترل دیابت بارداری رعایت رژیم دیابتی و تغذیه مخصوص افراد دیابتی زیر نظر متخصص تغذیه است.شما با پیروی از یک رژیم دیابتی که توسط متخصص تغذیه تنظیم شده میتوانید دیابت بارداری خود را به راحتی با رژیم غذایی دیابتی کنترل نمایید. رژیم دیابتی نوعی از رژیم غذایی است که در آن میزان کربوهیدرات کنترل شده است. در رژیم دیابتی تقسیم کربوهیدرات ها در طول روز انجام میگیرد و نقطه تمایز یک رژیم غذایی معمولی با یک رژیم دیابتی است. ممنوعیت مصرف مواد غذایی در رژیم دیابتی تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه وجود ندارد و فقط نیاز به تنظیم میزان مصرف مواد غذایی مختلف داریم. بدین صورت که در رژیم دیابتی مصرف کربوهیدرات ها بر اساس میزان نیاز فرد و انسولین مصرفی ایشان تنظیم میشود. مورد دیگری که در رژیم دیابتی باید مورد توجه قرار گیرد میزان مصرف فیبر ها میباشد.به همین دلیل در رژیم دیابتی تاکید بر مصرف سبزیجات زیاد است. همچنین در رژیم دیابتی مصرف میوه ها به جای آبمیوه ها پیشنهاد میگردد. مسئله دیگر در مورد رژیم دیابتی جایگزینی غلات کامل به جای غلات ساده است.مصرف حبوبات نیز به علت داشتن فیبر بالا در رژیم دیابتی به همراه غلات توصیه میشود. تعادل در مصرف چربی ها و استفاده از چربی های غیر اشباع در رژیم دیابتی باید مد نظر قرار گیرد. مبنای رژیم دیابتی بر عدم افت قند خون فرد و همچنین افزایش زیاد قند خون است به همین دلیل رژیم دیابتی در شش وعده تنظیم گشته تا فردی که رژیم دیابتی گرفته در تمام ساعات شبانه روز دچار افت قند خون نگردد. همچنین با تنظیم یک رژیم دیابتی مناسب میتوان به همه فعالیت های روزانه به راحتی رسیدگی کرد. البته باید توجه داشت که هنگام تنظیم رژیم دیابتی میزان فعالیت باید مدنظر قرار گیرد به طور مثال در رژیم دیابتی یک فرد ورزشکار میزان کربوهیدرات بیشتری در نظر گرفته میشود تا در هنگام ورزش مصرف و دچار افت قند خون نگردد. همانطور که گفتیم در رژیم دیابتی ممنوعیتی برای خوردن مواد غذایی برای مادر مبتلا به دیابت بارداری وجود ندارد اما فردی که رژیم دیابتی گرفته باید از مصرف یک سری غذا ها خودداری کنید مثل سس گوجه زیرا در تولید این مواد شکر استفاده میشود که این شکر در رژیم دیابتی محاسبه نمیگردد و ممکن است موجب افزایش قند خون گردد. مصرف گوشت ها پرچرب و شیر پرچرب و به طور کلی محصولات جانوری پرچرب در رژیم دیابتی باید محدود گردد زیرا وجود این مواد در رژیم دیابتی موجب افزایش مقاومت به انسولین میشود. در رژیم های دیابتی میوه های قرمز باید بیشتر گنجانده شود چون دارای آنتی اکسیدان فراوان هستند. در رژیم دیابتی مصرف چربی ترانس باید به صفر نزدیک شود و به همین دلیل تا حد امکان از مصرف غذای سرخ شده در رژیم دیابتی پرهیز شود. افزایش فعالیت بدنی تحت نظر پزشک نیز میتواند به کنترل دیابت بارداری منجر شود.داشتن پیاده روی منظم به کنترل قند خون کمک میکند.البته برای جلوگیری از عوارض فعالیت بدنی شدید در مادر باردار فعالیت بدنی باید زیر نظر پزشک انجام شود. بررسی روند افزایش وزن در طی بارداری و کنترل وزن زیر نظر متخصص تغذیه میتواند مانع بروز دیابت بارداری گردد، بخصوص اگر با وزن زیاد وارد بارداری شده اید حتما باید روند وزن گیری شما زیر نظر متخصص تغذیه انجام گیرد و در صورت نیاز یک رژیم دیابتی برای شما تنظیم گردد.
در مرحله اول زن باردار مبتلا به دیابت بارداری باید رژیم غذایی خود را کنترل نمایید و به گرفتن رژیم آنلاین یا رژیم دیابتی اهتمام ورزد. رعایت رژیم دیابتی میتواند نقش بسیار مهمی بر کنترل دیابت بارداری داشته باشد به گونه ای که دیگر نیاز به درمان تکمیلی برای کنترل دیابت بارداری نداشته باشد و تنها با گرفتن رژیم دیابتی به شرایط نرمال بازگردد. بسیاری از زنان مبتلا به دیابت بارداری در صورت رعایت رژیم دیابتی و فعالیت بدنی نیاز به دارودرمانی ندارند اما در صورت رعایت رژیم دیابتی و عدم کنترل قند خون در فرد مبتلا به دیابت بارداری از انسولین کمک گرفته میشود. همانطور که گفته شد رژیم غذایی و گرفتن یک رژیم دیابتی خوب نقش بسیار مهمی در روند کنترل و درمان ایجاد میکند، به همین دلیل بیشترین تمرکز بیمار باید بر روی رژیم غذایی خود باشد. توجه به نکات زیر در رژیم غذایی میتواند در عدم بروز دیابت بارداری کمک قابل توجهی نماید: مصرف نکردن مقدار زیادی کربوهیدرات در یک وعده غذایی و داشتن رژیم غذایی متعادل و برنامه غذایی متناسب. جایگزین کردن کربوهیدرات های پیچیده در رژیم غذایی به جای کربوهیدرات های ساده. مصرف همزمان کربوهیدرات ها و پروتیین ها در رژیم غذایی. رژیم غذایی شما باید شامل صبحانه ای غنی از پروتیین و فیبر باشد. حذف نکردن هیچ یک از وعده های موجود در رژیم غذایی. سبزیجات باید جزء حذف نشدنی رژیم غذایی شما باشد. اجتناب از مصرف غذاهایی که به طور ناگهانی قند خون را بالا میبرد و حذف این غذا ها از رژیم غذایی. بجای استفاده از آبمیوه ها ، خود میوه را در رژیم غذایی آنلاین خود جایگزین کنید. اندازه گیری قند خون در منزل توسط گلوکومتر و اطلاع دادن نتایج آن به پزشک و کارشناس تغذیه ضروری است تا بر اساس آن کنترل دیابت بارداری صورت گیرد و در صورت نیاز یک رژیم دیابتی تنظیم گردد یا تغیرراتی در رژیم دیابتی فرد صورت گیرد. معمولا اندازه گیری قند خون قبل از صبحانه و دو ساعت پس از وعده های اصلی صورت میگیرد، در بعضی مواقع قبل از خواب نیز قند خون اندازه گیری میشود. از آنجایی که دیابت بارداری موجب افزایش فشار خون نیز میشود، کنترل فشار خون و پایش آن میتواند نقش مهمی در تشخیص دیابت بارداری و در صورت ابتلا به دیابت حاملگی در روند درمان نقش داشته باشد. در صورت ابتلا به فشار خون بارداری علاوه بر رژیم دیابتی باید نکات مربوط به رژیم غذای فشار خون هم در رژیم غذایی اعمال گردد.