سنگ کلیه به شکل های مختلف در مسیر ادرار شکل میگیرد، کلسیم میتواند به ترکیبات شیمیایی مختلف مثل اگزالات یا فسفات موجود در ادرار ترکیب شده و سنگ کلیه را ایجاد کنند.
زمانی سنگ کلیه ایجاد میشود که غلظت این مواد در ادرار زیاد شده و باعث شود به صورت جامد در بیایند. سنگ کلیه میتواند در اثر تجمع اسید اوریک هم ایجاد شود، اسید اوریک متابولیتی از پروتئین هاست که در اثر تجزیه پروتئین ایجاد میشود.
سیستم ادراری ما برای دفع مواد جامد طراحی نشده است بنابر این طبیعی است که دفع سنگ کلیه برای شما بسیار دردناک باشد.
خوشبختانه میتوان از طریق رژیم غذایی از ایجاد سنگ کلیه پیشگیری کرد. در ادامه این مقاله رژیم غذایی سنگ کلیه را برای شما مطرح میکنیم.
اگر به دنبال این هستید که از ایجاد سنگ کلیه پیشگیری کنید چیزهایی که میخورید و مینوشید بسیار اهمیت دارد، لیست مواد غذایی که در زیر آمده را به یاد داشته باشید تا از آنها به میزان کافی در رژیم غذایی سنگ کلیه استفاده کرده تا از بروز سنگ کلیه پیشگیری کنید.
مایعات و بخصوص آب از غلیظ شدن ترکیبات شیمیایی پیشگیری میکند و آن ها رقیق میکنند، بنابر این نوشیدن آب کافی در طی شبانه روز بسیار با اهمیت است. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه دارید سعی کنید روزانه ۱۲ لیوان آب بنوشید.
مرکبات یا آب آنها بخاطر خاصیت اسیدی سیترات موجود در آن میتوانند از ایجاد سنگ کلیه پیشگیری کنند، بهتر است از میوه های تازه و یا آب طبیعی مرکبات استفاده کنید. بهترین منابع سیترات شامل پرتقال، لیمو و گریپ فروت هستند.
اگر دریافت کلسیم شما پایین باشد سطح اگزالات میتواند افزایش پیدا کند. البته بهتر است که بجای مصرف مکمل کلسیم، کلسیم مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی تامین کنید زیرا مکمل های کلسیم ممکن است خود باعث ایجاد سنگ کلیه شوند.
بهترین منبع غذایی کلسیم شامل شیر، ماست، پنیر و به طور کلی لبنیات است.
برای افراد گیاهخوار هم بهترین منبع کلسیم شامل غذاهای غنی شده با کلسیم، حبوبات، مغز ها و سبزیجات برگ پهن هستند، گر شما با طعم شیر گاو مشکل دارید میتوانید از جایگزین های آن مثل شیر بز، شیر سویای غنی شده با کلسیم، شیر بدون لاکتوز و... استفاده کنید.
علاوه بر کلسیم، مطمئن شوید که از ویتامین دی کافی هم در رژیم غذایی خود استفاده میکنید، ویتامین دی به جذب کلسیم و پیشگیری از سنگ کلیه کمک زیادی میکند.
ویتامین دی در غذاهای غنی شده با ویتامین دی، ماهی های چرب، زرده تخم مرغ و لبنیات یافت میشود.
در بالا غذاهایی که باید در رژیم سنگ کلیه مصرف میکردید را دیدید، در ادامه لیستی از خوردنی ها که نباید در رژیم غذایی برای سنگ کلیه مصرف کنید را میبینید:
میزان بالای سدیم در بدن باعث دفع کلسیم از طریق ادرار میشود.
از اضافه کردن نمک به غذای خودتان خودداری کنید و سعی کنید غذا را کم نمک مصرف کنید، در ضمن هنگام تهیه مواد غذایی بسته بندی شده به مقدار سدیم موجود در آن توجه کنید.
فست فود ها هم از جمله غذاهایی هستند که نمک سدیم زیادی دارند و در مصرف آنها به این نکته باید توجه کنید، در صورتی که میخواهید از فست فود ها استفاده کنید به آشپز بگویید که برای شما از نمک استفاده نکند.
بعلاوه به نوشیدنی هایی هم که مصرف میکنید توجه داشته بشید، برخی از نوشیدنی ها و آب میوه و سبزیجات میتوانند سدیم زیادی را در خود جای داده باشند.
بسیاری از منابع پروتئین جانوری مثل گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون و... باعث افزایش میزان متابولیت های اسید اوریک در بدن میشود. مصرف زیاد پروتئین های جانوری باعث کاهش سیترات در ادرار هم میشود. سیترات از ایجاد سنگ های کلیوی پیشگیری میکند.
از جایگزین های پروتئین جانوری میتوان به کینوا، توفو، دانه چیا، ماست یونانی و حبوبات اشاره کرد.
از آنجایی که پروتئین یک درشت مغذی بسیار مهم برای بدن است، مطمئن شوید که به مقدار کافی از پروتئین در رژیم غذایی خود استفاده میکنید.
منابع اگزالات را با احتیاط مصرف کنید، غذاهایی که اگزالات زیادی دارند میتوانند باعث ایجاد سنگ کلیه در بدن شما شوند، اگر شما سابقه سنگ کلیه دارید بهتر است غذاهای حاوی اگزالات را به طور کلی از رژیم غذایی خود حذف کنید.
اگر شما از غذاهای حاوی اگزالات استفاده میکنید حتما همراه آن از غذاهای غنی از کلسیم مثل شیر و ماست استفاده کنید، کلسیم با اتصال به اگزالات در روده مانع جذب آن شده و در نتیجه از بدن شما دفع میشود و در نهایت اگزالاتی وارد خون شما نخواهد شد تا بخواهد باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
منابع غذایی حاوی اگزالات شامل مواد غذایی زیر میشوند:
♦ شکلات
♦ مغز ها
♦ چای
♦ چغندر
♦ ریواس
♦ اسفناج
♦ سیب زمینی شیرین
از مصرف نوشابه های داری کولا خودداری کنید، این نوشابه ها دارای مقدار زیادی فسفر هستند که باعث ایجاد سنگ کلیه در کلیه های سنگ ساز میشود.
بعلاوه این نوشیدنی ها دارای مقدار زیادی شکر هستند، از آنجا که نیمی از شکر را فروکتوز تشکیل داده، خود شکر هم باعث افزایش احتمال ابتلا به سنگ کلیه میشود، بنابر این شما باید مراقب فروکتوز دریافتی خودتان هم باشید، فروکتوز به مقدار زیاد در شکر، غذاهایی که با شکر تولید شده اند مثل کیک و بیسکوییت، آبمیوه ها، نوشابه ها و... وجود دارد.
اگر تا بحال سابقه ابتلا به سنگ کلیه را داشته اید، احتمال ابتلای مجدد شما به سنگ کلیه بسیار بالا است، مگر اینکه با داشتن رژیم غذای مناسب از بروز مجدد آن پیشگیری کنید. پیشگیری از سنگ کلیه با مراقبت از غذاهایی که میخورید و نوشیدنی هایی که مینوشید امکان پذیر است.
اگر شما در حال حاضر سنگ کلیه دارید پزشک با معاینه شما و بررسی وضعیت سنگ کلیه نوع آن را مشخص میکند، سپس ممکن است برای شما داروهایی تجویز کرده و یا اینکه از شما بخواهید از رژیم غذایی خاصی مثل رژیم دش تبعیت کنید.
در هر حال رعایت توصیه های غذایی زیر میتواند به شما در پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه کمک زیادی بکند:
♦ روزانه حداقل ۱۲ لیوان آب مصرف کنید.
♦ از مرکبات تازه و یا آب مرکبات مثل آب پرتقال یا آبلیمو استفاده کنید.
♦ از لبنیات و منابع کلسیم به مقدار کافی در رژیم غذایی سنگ کلیه استفاده کنید، میزان توصیه شده لبنیات سه واحد در روز است.
♦ مصرف پروتئین های حیوانی را کاهش دهید.
♦ مصرف نمک و شکر را تا حد امکان کاهش دهید و از غذاهایی که حاوی نمک و شکر هستند کمتر استفاده کنید.
♦ از غذاهای حاوی اگزالات یا فسفات بالا خودداری کنید.
♦ از مصرف هرگونه ماده غذایی که باعث دفع آب از بدن شما میشود مثل الکل خودداری کنید.
سنگ کلیه وضعیتی بسیار دردناک و سخت است، خوشبختانه با رژیم غذایی میتوان تا حدود بسیار زیادی از ایجاد سنگ کلیه پیشگیری کرد، نوشیدنی آب کافی و استفاده از برخی از مواد غذایی خاص و استفاده نکردن از گروهی از غذاهای دیگر نمک و شکر و اگزالات میتوانند در پیشگیری از سنگ کلیه بسیار موثر باشند.