رژیم غذایی برای نقرس | چه غذاهایی بخورید و چه غذاهایی نخورید

نقرس (نقرص) یک بیماری التهابی است که بیشتر مفاصل را درگیر میکند و باعث درد های وحشتاک در فرد میشود. این بیماری شیوع زیادی دارد و تنها در کشور آمریکا در حدود ۸ ملیون نفر مبتلا به این بیماری وجود دارد.
بیماران مبتلا به نقرس احتمالا درد های ناگهانی بسیار آزار دهنده را تجربه میکنند که بیشتر در مفصل های این افراد بروز میکند. خوشبختانه نقرس یک بیماری درمان پذیر است که به آسانی میتوانید با مصرف دارو و تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی آن را درمان کنید و وضعیت خودتان را بهبود ببخشید.

در این مقاله به بررسی بهترین رژیم غذایی برای بیماری نقرس و باید ها و نباید های غذایی در این بیماری میپردازیم:

نقرس نوعی از آرتروز است که باعث درد های ناگهانی، تورم و التهاب در مفصل های بدن میشود.
این بیماری در بیشتر از ۵۰% از مبتلایان انگشت شست بزرگ پا را درگیر میکند و در برخی افراد هم ممکن است انگشت های دست، مچ، زانو و یا مفصل های دیگر بدن را درگیر خود کند.
شایع ترین علامت نقرص حمله ناگهانی دردناک در مفاصل است و این مسئله زمانی رخ میدهد که میزان اسید اوریک در خون افزایش پیدا میکند. اسید اوریک یک ماده دفعی است که در طی متابولیسم برخی از غذاهای خاص در بدن به وجود می آید.
زمانی که سطح اوریک اسید در خون شما افزایش پیدا میکند، کریستال های آن میتوانند در مفصل های شما تجمع پیدا کنند و باعث درد های ناگهانی، التهاب و تورم در مفصل شوند.
درد های نقرص معمولا در شب ها بیشتر رخ میدهند و ممکن است ۳ تا ۱۰ روز هم ادامه پیدا کنند.
برخی از افرادی که این دردهای نقرسی را تجربه کرده اند نمیتوانند کریستال های اوریک اسید را از بدن خود دفع کنند و در نتیجه تجمع این مواد در بدن آنها باعث به وجود آمدن بیماری نقرس میشود. در حالی که در برخی افراد دیگر وجود منابع غذایی که از تجزیه آنها اسید اوریک زیادی در بدن تجمع پیدا میکند باعث بروز این بیماری میشود.

در هر دو گروه از این افراد رژیم غذایی نقرس میتواند کمک بسیار زیادی به درمان این بیماران کرده و درد های آنها را التیام دهد.

اگر شما به نقرس مبتلا باشید مصرف برخی از غذاها باعث افزایش سطح اسید اوریک خون شما شده و حملات نقرس را افزایش میدهند.
غذاهایی که سرشار از پورین -یک ماده که به صورت طبیعی در غذاها وجود دارد- باعث تشدید بیماری نقرس میشوند. زمانی که بدن شما پورین را هضم میکند یک متابولیت دفعی به نام اسید اوریک تولید میکند که علت اصلی بروز حملات نقرس است.
این مسئله در افراد سالم مشکلی ایجاد نمیکند زیرا بدن این افراد اسید اوریک اضافی را از طریق ادرار دفع میکند.
با این حال افرادی که به بیماری نقرس مبتلا هستند نمیتوانند اسید اوریک اضافی را از بدن خود دفع کنند و در نتیجه سطح اسید اوریک در بدن بالا میرود. رژیم غذایی سرشار از پورین باعث میشود که اسید اوریک در بدن تجمع پیدا کرده و حملات دردناکی در بیماران نقرس رخ دهد.
خوشبختانه درمان بیماری نقرس در حال حاضر امکان پذیر است و با یک رژیم غذایی مناسب با پورین کم و استفاده از برخی داروهای خاص این بیماری کنترل میشود.
غذاهایی که دارای پورین نسبتا زیادی هستند معمولا باعث تحریک نقرس میشوند شامل گوشت قرمز، ماهی، اعما و احشا حیوانات، آبجو و نوشیدنی های الکلی میباشند.
در این بین یک استثنا وجود دارد، مطالعات نشان میدهند که سبزیجاتی که پورین بالایی دارند در بروز حملات نقرس نقشی ندارند. در عوض فروکتوز و نوشیدنی های قند دار با اینکه پورین ندارند میتوانند بر اساس مکانیسم های سلولی خاصی موجب افزایش سطح اسید اوریک در بدن شده و نهایتا باعث بروز حملات نقرسی شوند.
در مطالعه ای که بر روی ۱۲۵هزار نفر صورت گرفت مشاهده شد که مصرف فروکتوز بیشتر، ۶۲% خطر ابتلا به نقرس و بروز حملات نقرس را افزایش میدهد.
از طرفی دیگر مصرف لبنیات کم چرب، محصولات سویا و ویتامین C با کاهش سطح اسید اوریک خون از حملات نقرس پیشگیری میکنند. در اینجا به این نکته اشاره میکنیم که لبنیات پر چرب تاثیری در کاهش حملات نقرس ندارند.

اگر مستعد حملات نقرس هستید و سابقه آن را دارید باید از متهم اصلی بروز نقرس یعنی غذاهای دارای پورین بالا دوری کنید.
این غذاها بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم پورین در هر ۱۰۰ گرم از آن ماده غذایی دارند، بعلاوه باید غذاهایی که پورین متوسط دارند (بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم پورین در هر ۱۰۰ گرم ماده غذایی) هم در رژیم نقرس محدود شوند و غذاهایی که سرشار از فروکتوز هستند هم مصرف نشوند.

در ادامه لیست غذاهای با پورین بالا و متوسط و همچنین غذاهایی که فروکتوز بالا دارند برای شما آورده شده است:
♦ همه احشا داخلی حیوانات مثل دل، جگر، کلیه، مغز و...
♦ گوشت های قرمز مثل گوشت گاو، گوساله، گوسفند و...
♦ ماهی ها و غذاهای دریایی مختلف مثل تن، سالمون، کپور، میگو، صدف و...
♦ نوشیدنی های قند دار مثل نوشابه ها، آبمیوه های صنعتی و...
♦ غذاهایی که فروکتوز بالا دارند مثل عسل، آگاو، شربت ذرت و نوشیدنی هایی که در آنها از فروکتوز استفاده شده
♦ مخمر ها شامل مخمر آبجو، مکمل مخمر و...

علاوه بر این کربوهیدرات تصفیه شده مثل نان سفید، کیک ها و شیرینی ها، بیسکوییت و سایر مواد غذایی که با آرد تصفیه شده تهیه میشوند هم باید محدود شوند، گرچه این مواد پورین و یا فروکتوز ندارند اما از آنجا که از مواد مغذی فقیر هستند میتوانند باعث بالا رفتن اوریک اسید خون شما شوند.

گرچه در رژیم نقرس بسیاری از غذاها محدود میشوند اما هنوز بسیاری از غذاهای خوش طعم وجود دارند که شما میتوانید از آنها در رژیم غذایی خود به راحتی استفاده کنید.
غذاهای کم پورین یا غذاهایی که در هر ۱۰۰ گرم آن کمتر از ۱۰۰ میلی گرم پورین وجود دارد را میتوانید آزادانه در رژیم نقرس استفاده کنید. لیست زیر غذاهایی است که برای بیماران مبتلا به نقرس مجاز هستند:
♦ میوه ها: همه میوه ها برای بیماران نقرسی مجاز هستند، در بین میوه ها گیلاس یکی از میوه هایی است که میتواند موجب کاهش سطح اوریک اسید در خون شده و حملات نقرسی را کاهش دهد.
♦ سبزیجات: همه انواع سبزیجات را میتوانید در رژیم غذایی خود بدون نگرانی استفاده کنید.
♦ حبوبات: این دسته از خوراکی ها نیز در رژیم نقرس مجاز هستند و با توجه به اینکه مصرف گوشت کاهش پیدا میکند استفاده از حبوبات برای تامین پروتیئن انتخاب خوبی به نظر میرسد.
♦ مغز ها: همه مغز ها و دانه ها را هم میتوانید استفاده کنید.
♦ غلات کامل: شامل برنج قهوه ای، گندم کامل و ...
♦ لبنیات: لبنیات در بیماران نقرس مشکلی ایجاد نمیکنند اما لبنیات کم چرب برای آنها سودمند تر است و میتواند باعث کاهش حملات نقرسی شوند.
♦ تخم مرغ
♦ نوشیدنی ها: مثل قهوه یا چای سبز
♦ ادویه ها
♦ روغن های گیاهی: مثل روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن کنجد و...

به غیر از اعما و احشا مثل دل و جگر و کلیه و... و گوشت بوقلمون، گوسفند، بز و برخی از انواع خاصی از ماهی ها میتوانید از غذاهای زیر به میزان ۱۰۰ تا ۱۷۰ گرم گوشت در هفته استفاده کنید.
این مواد غذایی در حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکروگرم در هر ۱۰۰ گرم از آن ماده غذایی پورین دارند و مصرف زیاد آنها باعث تحریک درد های نقرسی میشود.
♦ گوشت مرغ، گوشت گاو و گوشت بره
♦ ماهی سالمون به صورت تازه یا کنسرو شده

در کنار رژیم غذایی مناسب برخی تغییرات دیگر در سبک زندگی این بیماران میتواند به درمان بیماری و کاهش حمله های نقرسی کمک کند. از جمله این تغییرات در ادامه برای شما آورده شده است:

کاهش وزن

اگر شما به نقرس مبتلا هستید، اضافه وزن و بار اضافه بر روی مفاصل میتواند باعث افزایش حملات نقرس در شما شود.
این مسئله به این دلیل رخ میدهد که اضافه وزن باعث مقاومت بدن شما نسبت به انسولین شده و در نتیجه قند خون شما افزایش پیدا میکند، بالا رفتن قند خون با افزایش میزان اوریک اسید در خون در ارتباط است و میتواند حملات نقرسی را در شما زیاد کند.
مطالعات نشان میدهند که کاهش وزن با کاهش مقاومت بدن نسبت به انسولین و کاهش سطح اسید اوریک همراه است.
البته باید مراقب باشید که کاهش وزن خود را حتما به آهستگی پیش ببرید، زیرا کاهش وزن سریع میتواند باعث زیاد شدن حملات نقرس و درد های شدید آن شود.

بیشتر ورزش کنید

ورزش منظم یکی دیگر از راه های پیشگیری از حملات نقرس است.
ورزش کردن نه تنها به کاهش وزن و کنترل وزن شما کمک میکند بلکه باعث کاهش سطح اسید اوریک خون شما هم میشود که هر دو عامل باعث کاهش سطح بیماری نقرس میشوند.
در یک مطالعه بر روی افراد مبتلا به نقرس دیده شد که ورزش منظم و پیاده روی روازنه حداقل ۸ کیلومتر باعث کاهش ۵۰ درصدی در حملات نقرص شد.

آب کافی بنوشید

رساندن آب کافی به بدن میتواند از حملات نقرص پیشگیری کند.
این مسئله به این خاطر است که با مصرف آب زیاد، بدن اسید اوریک اضافی را از طریق ادرار دفع میکند و باعث کاهش سطح اسید اوریک میشود.
اگر شما در طول روز ورزش میکنید مصرف مایعات در شما اهمیت دوچندان پیدا میکند زیرا در طی تمرین شما مقدار زیادی آب را به صورت عرق کردن از دست میدهد و جایگزین کردن این مقدار آب در شما ضروری است.

نوشیدنی های الکلی مصرف نکنید

الکل یکی از معروف ترین محرک ها برای حملات نقرص است.
این مسئله به این خاطر است که بدن به جای تلاش برای دفع اوریک اسید، برای دفع الکل از بدن تلاش میکند و این مسئله باعث تجمع اوریک اسید و کریستاله شدن آن میشود.

مکمل ویتامین ث را امتحان کنید

تحقیقات نشان میدهند که مصرف مکمل ویتامین ث میتواند موجب کاهش حملات نقرس شود. 
ظاهرا ویتامین ث به کلیه کمک میکند تا اوریک اسید ها را از بدن دفع کند و از این طریق سبب کاهش سطح اوریک اسید خون میشود.
تحقیقات در مورد تاثیر ویتامین ث بر روی نقرس نسبتا تازه است و نیازمند تحقیقات و مطالعات گسترده تری در این زمینه وجود دارد.

نقرس نوعی از بیماری آرتروز است که باعث درد ناگهانی، تیر کشیدن، التهاب و تورم مفاصل میشود.
خوشبختانه نقرس یک بیماری قابل درمان و قابل کنترل است که با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی و استفاده از داروهای خاص میتوانید آن را کنترل کنید.
برخی غذاهای و نوشیدنی ها مثل اندام های داخلی حیوانات، گوشت های قرمز، برخی ماهی ها، آبیموه ها و نوشیدنی های قند دار و الکل باعث تحریک نقرس میشوند.
از طرفی میوه ها و سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب و ویتامین ث میتواند از بروز حملات نقرس پیشگیری کند.
تغییر در برخی عادت های روزمره زندگی مثل کاهش وزن، ورزش منظم، مصرف نکردن نوشیدنی های الکلی و مصرف آب زیاد هم میتواند در بهبود بیماری نقرس کمک کند.