کبد چرب یکی از شایع ترین بیماری های غیرواگیر و از مهمترین عوامل موثر در نارسایی کبد است. کبد چرب بر دو نوع است؛ کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی.
کبد چرب غیر الکلی بیشتر در افراد چاق و بی تحرک و افرادی که رژیم غذایی حاوی مواد غذایی فرآوری شده دارند مثل فست فود ها، شیرینی جات، شکلات ها، کیک و شیرینی و ... دیده می شود.
یکی از اصلی ترین راه ها برای درمان کبد چرب، بدون در نظرگرفتن نوع آن، داشتن رژیم غذایی مناسب برای درمان بیماری است.
کبد چرب همانطور که از نامش پیداست به این معنی است که شما چربی بسیار زیادی در کبدتان دارید. دریک بدن سالم، کبد به از بین بردن سموم وارد شده به بدن کمک می کند و صفرا تولید می کند، بعلاوه نقش بسیار مهمی در متابولیسم و سوخت و ساز بدن دارد، اما در افرادی که مبتلا به کبد چرب باشند این روند دچار اختلال میشود. در صورتی که کبد چرب درمان نشود به مرور میتواند بافت کبد را از بین برده و نهایتا موجب از کار افتادگی کبد شود که در این صورت نیاز به عمل جراحی پیوند کبد در فرد بیمار میشود.
بطور کلی رژیم غذایی مناسب برای درمان کبد چرب باید شامل موارد زیر باشد:
- غنی از میوه ها و سبزیجات مختلف باشد.
- مواد غذایی دارای فیبر بالا مثل حبوبات و غلات کامل در رژیم درمان کبد چرب مورد استفاده قرار بگیرد.
- محدودیت مصرف قندهای ساده، نمک، چربی ترانس، کربوهیدرات های تصفیه شده و چربی اشباع شده در برنامه غذایی کبد چرب.
- عدم استفاده از نوشیدنی های الکلی.
یک رژیم کم کالری و کم چرب می تواند به شما در کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به کبد چرب کمک کند. در حالت ایده آل اگر اضافه وزن دارید با از دست دادن حداقل ۱۰ درصد از وزن خود می توانید به بهبود شرایط خود و پیشگیری از ابتلا به کبد چرب کمک کنید.
بر اساس مطالعات انجام شده مشاهده شد افراد مبتلا به کبد چرب که قهوه مصرف میکنند نسبت به افراد بیماری که قهوه مصرف نمیکنند دچار آسیب کبدی کمتری شده اند، به نظر می رسد که کافئین موجود در قهوه، میزان آنزیم های کبدی افراد مبتلا به کبد چرب و در معرض خطر ابتلا را کاهش می دهد.
مصرف سبزیجات در رژیم غذایی کبد چرب به علت فیبر بالا و آنتی اکسیدان هایی که دارند میتوانند به درمان کبد چرب کمک کنند.در مطالعه ای که بر روی موش ها صورت گرفت مشاهده شد مصرف بروکلی به جلوگیری از تجمع چربی در کبد کمک می کند. خوردن سبزیجات بیشتر مثل اسفناج و کلم پیچ می تواند به کاهش وزن افراد نیز کمک کند که این مسئله خود کمک کننده به درمان کبد چرب است.
در یک مطالعه در دانشگاه ایلی نویز که بر روی موش ها انجام شد مشاهده شد پروتئین سویا که در غذاهایی مانند توفو موجود است، میتوانند باعث کاهش تجمع چربی در کبد شوند. بعلاوه توفو یک ماده کم چرب است که پروتئین زیادی دارد و ماده ای سودمند در رژیم غذایی به شمار میرود.
ماهی های چرب مثل سالمون، ساردین، ماهی تن و ماهی قزل آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ می توانند به بهبود سطوح چربی کبد و کاهش التهاب کمک کنند. بیماران مبتلا به کبد چرب میتوانند از این ماهی ها در رژیم غذایی خود برای درمان کبد چرب استفاده کنند، در هفته دو وعده از ماهی های چرب و غذاهای دریایی در برنامه غذایی خود استفاده کنید.
کربوهیدرات های حاصل از غلات کامل مانند جو دو سر جهت تامین انرژی مناسب اند. همچنین محتوای فیبر بالای آن، سبب ایجاد حس سیری می شود که می تواند به شما در حفظ وزن و یا کاهش وزن شما کمک کند که خود عاملی است برای درمان کبد چرب.
مغز گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ می باشد. تحقیقات علمی نشان داده اند که مصرف گردو در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، سبب بهبود تست های عملکرد میشوند و وضعیت کبد را بهبود بخشیده اند.
آووکادو در گروه چربی های سالم قرار می گیرد. تحقیقات نشان داده که آووکادو حاوی مواد شیمیایی است که ممکن است سرعت آسیب کبدی را کند کنند.علاوه براین آووکادو دارای مقدار فیبر زیادی است که در صورت مصرف متعادل از این ماده مغذی به کاهش وزن نیز میتواند کمک کند.
بر اساس مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۱۱ دیده شد که محصولات لبنی به علت وجود پروتئین وِی می تواند کبد را از آسیب بیشتر، حفظ کند.
این دانه های خوش طعم سرشار از ویتامین E هستند، ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی می باشد که می تواند کبد را از آسیب بیشتر محافظت کند. البته توجه داشته باشید که تخمه آفتابگردان سرشار از چربی است و باید در چهارچوب رژیم غذایی خود از این ماده استفاده کنید تا سبب افزایش وزن در شما نگردد.
روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ می باشد و نسبت به مارگارین، کره یا روغن شیرینی پزی، روغن سالم تری است. تحقیقات نشان می دهد روغن زیتون به کاهش سطح آنزیم های کبدی و کنترل وزن کمک می کند.
در مورد روغن زیتون هم باید به این نکته توجه داشته باشید که انرژی بالایی دارد و میتواند باعث افزایش وزن و چاقی در افراد گردد، بنابر این به میزان متعادل مصرف شود و بهترین حالت این است که جایگزین روغن مصرفی خانوار شود.
این گیاه نه تنها عطر و طعم خاصی را به غذا اضافه می کند بلکه مطالعات تجربی نشان داده اند که مکمل های پودر سیر ممکن است به کاهش وزن و چربی بدن در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک کنند. سیر خام به کنترل سطح قند خون در افرادی که قند خون بالا دارند کمک کننده است.
داده ها ثابت می کنند که چای سبز می تواند با جذب چربی تداخل کند، البته این مسئله نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه دارد. محققان در حال مطالعه این موضوع هستند که آیا چای سبز می تواند باعث کاهش ذخیره ی چربی در کبد شود و عملکرد آن را بهبود بخشد. ولی با این وجود، چای سبز فواید زیادی دارد، از کاهش کلسترول گرفته تا کمک به خواب آرام.
شما میتوانید با مصرف روزانه ۲ فنجان چای سبز از فواید زیاد آن بهره مند شوید.
اگر شما مبتلا به کبد چرب هستید، قطعا غذاهایی وجود دارد که باید از آنها خودداری کنید و یا مصرف آنها را کاهش دهید. این مواد غذایی معمولا باعث افزایش وزن و افزایش میزان چربی کبد میشوند و گرید کبد چرب افزایش پیدا میکند.
در صورتی که غذاهای زیر را در برنامه غذایی خود دارید سعی کنید در مصرف آنها تجدید نظر کنید.
الکل به شدت برای کبد سمی است و یکی از عوامل اصلی به وجود آورنده کبد چرب است، علاوه بر این الکل با داشتن انرژی بالا سبب افزایش وزن در فرد میشود که این مسئله هم به افزایش شدت کبد چرب دامن میزند.
بنابر این در صورتی که از هر نوع نوشیدنی الکلی استفاده میکند به صورت جدی باید در مصرف آن تجدید نظر کنید.
قند های ساده به سرعت جذب بدن شده و تبدیل به چربی میشوند، یکی از عوامل اصلی به وجود آورنده کبد چرب نیز استفاده زیاد از کربوهیدرات ها و قند های ساده است، از کربوهیدرات های ساده و غذاهای قندی مانند شکلات، بیسکوئیت ها و شیرینی ها، نوشابه ها، لیموناد و آبمیوه های صنعتی دوری کنید.
قند خون بالا میزان چربی سازی در کبد را افزایش می دهد موجب افزایش شدت بیماری میشود.
مصرف زیاد نمک علاوه بر افزایش فشار خون و فشار بر روی کلیه باعث احتباس آب در بدن میشود و میتواند فشار بر روی کبد را افزایش دهد. مصرف مجاز روزانه نمک ۵ گرم است که معادل یک قاشق چای خوری در طول روز میشود، البته باید به میزان نمک مخفی در غذاهای مختلف مثل نان و یا غذاهای کنسروی و ... توجه داشته باشید.
انواع گوشت قرمز مثل گوشت گاو، گوشت گوسفند و ... دارای مقدار زیادی چربی اشباع است، بعلاوه محصولات پروتئینی فراوری شده مثل سوسیس، کالباس و ... هم میزان زیادی اسید چرب اشباع در خود دارند که در صورت ابتلا به کبد چرب باید در مصرف آنها جانب احتیاط را رعایت کنید، چربی های جانوری اکثرا از نوع چربی اشباع هستند که در بیماری کبد چرب میتوانند سبب افزایش شدت بیماری گردند و بنابر باید در رژیم غذایی کبد چرب مراقب میزان مصرف این مواد بود.