مطالعات مختلفی که بر روی اثرات انجام ورزش با شدت های مختلف و تاثیری که بر روی سیستم ایمنی میگذارد نشان دهنده این موضوع است که فعالیت جسمی با شدت متوسط اثرات مثبتی بر روی سیستم ایمنی فرد در برابر عفونت های تنفسی و ویروسی از جمله ویروس کرونا میگذارد.
در پی فعالیت فیزیکی و ورزش با شدت متوسط شاهد افزایش تعدادی از سلول های ایمنی بدن از جمله نوتروفیل ها و سلول های T کشنده خواهیم بود و غلظت برخی مواد ایمنی زا در بزاق دهان نظیر ایمنوگلوبولین A هم افزایش میابد.
فعالیت فیزیکی و ورزش با شدت متوسط هورمون های مرتبط با استرس را افزایش داده و افزایش این هورمون ها به کاهش التهاب منجر میشود، این امر باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت های ویروسی از طریق ایجاد تغییر در واکنش های سلول های ایمنی بدن میشود.
مطالعات نشان داده است که افرادی که به صورت روزمره فعالیت فیزیکی با شدت متوسط دارند در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر نسبت به سایر افراد دچار عفونت های تنفسی میگردند.
با این وجود ورزش با شدت بالا و مدت طولانی باعث تضعیف سیستم ایمنی تا چند ساعت پس از ورزش و افزایش خطر عفونت و ابتلا به کرونا میشود.
ورزش با شدت متوسط میتواند در افراد سالم و بدون علامت کرونا سودمند باشد و توصیه میشود که افراد در محیط های مناسب به انجام فعالیت فیزیکی و ورزش با شدت متوسط بپردازند.
ساده ترین راه برای اینکه بدانیم شدت ورزش از حد متوسط فراتر نرفته استفاده از قدرت تکلم است، در هنگام ورزش با شدت متوسط فرد باید بتواند بدون نفس نفس زدن چند کلمه صحبت کند، در صورتی که فرد نمیتواند بدون نفس نفس زدن چند کلمه صحبت کند احتمالا شدت ورزش زیاد است و نیاز است تا فرد شدت ورزش خود را کاهش دهد.
به اصطلاح عامیانه زمانی که فرد به هن هن می افتد شدت ورزش از متوسط فراتر است و باید شدت آن کمتر شود.
به خاطر خطر بالای گسترش ویروس کرونا از فرد به فرد یا از طریق سطوح آلوده، فعالیت فیزیکی و ورزش در محیط خلوت و اختصاصی نظیر منزل با قابلیت تهویه کافی و استفاده از تجهیزات و وسایل شخصی و غیر مشترک مناسب تر خواهد بود. برنامه ورزش در منزل با استفاده از ورزش های بی خطر، ساده و راحت برای اجتناب از گسترش ویروس کرونا و حفظ سطح آمادگی جسمانی مناسب است.
این برنامه میتواند شامل ورزش های هوازی (راه رفتن در منزل)، قدرتی،کششی و تعادلی و یا ترکیبی از همه آنها باشد. همچنین ورزش های هوازی با شدت متوسط (پیاده روی نسبتا تند) در محیط های رو باز و خلوت با توجه ویژه به حفظ فاصله مطمئن با سایرین (حدود ۲ الی ۳ متر) و اجتناب از تماس با سطوح مختلف از جمله وسایل ورزشی پارک ها میتواند به عنوان جایگزین مناسب برای ورزش و جلوگیری از ابتلا به کرونا باشد.
با این حال باید توجه داشت که ورزش کردن و بخصوص ورزش های شدید در باشگاه ها و سالن های ورزشی عمومی و مکان های شلوغ مضراتی بیشتری نسبت به فواید آن دارد و احتمال ابتلا به عفونت های ویروسی از جمله کرونا را افزایش میدهد.
پرسش مهم دیگر در خصوص ادامه فعالیت ورزشی در حین یا پس از ابتلا به کرونا یا عفونت های دستگاه تنفس فوقانی است. عموما در این رابطه از <<قانون گردن>> استفاده میشود، قانون گردن به این معنا که اگر علائم و نشانه های بیمار محدود به بالای گردن بود مثل آبریزش بینی، عطسه یا گلودرد از بیمار خواسته میشود نرم دوی ملایم را به مدت ۱۰ دقیقه انجام دهد، اگر در هر لحظه از انجام نرم دوی یا پس از آن حال عمومی و یا علائم بیماری بدتر شد ورزشکار باید تا بهبودی کامل از انجام فعالیت های ورزشی خودداری کند.
اگر حال عمومی و علائم بیمار پس از این مدت تغییری نکرد مجاز خواهد بود که ورزش های ملایم تا متوسط را انجام دهد.
اگر علائم بیماری در پایین تر از گردن هم وجود داشته باشد مثل تب، درد عضلانی و علائم گوارشی انجام فعالیت فیزیکی ممنوع ست و باید تا زمان بهبودی کامل انجام فعالیت های ورزشی به تعویق انداخته شود.
البته توجه داشته باشید که این قانون در رابطه با افراد سالم و فعال با سطح سیستم ایمنی طبیعی صدق میکند و ممکن است در همه افراد جامعه تعمیم داده نشود.
از سوی دیگر با توجه به نوپدید بودن ویروس کرونا و اثرات منفی احتمالی آن بر سیستم ایمنی در بیماران علامت دار ممکن است نیاز به احتیاط بیشتری برای انجام فعالیت های فیزیکی داشته باشد.