۶ رژیم غذایی برای بهبود IBS | رژیم پر فیبر | رژیم FODMAP | و رژیم های غذایی دیگر

سندرم روده تحریک پذیر یا همان IBS یک بیماری گوارشی است که در آن حرکات روده دچار اختلال میشود، در زمان عود بیماری برخی افراد دچار اسهال میشوند و برخی دیگر به یبوست مبتلا میگردند.
کرامپ های شکمی و درد در قسمت شکم میتواند در زندگی روزمره این افراد اختلال ایجاد کند و برای این بیماران غیر قابل تحمل باشد.
مداخله دارویی در درمان IBS راهکاری موثر است اما برخی رژیم های غذایی خاص هم میتوانند در بهبود علائم بیماری کمک بسیار زیادی کنند.
برای کاهش علائم ناراحت کننده بیماری رایج ترین و مناسب ترین رژیم های غذایی برای بهبود IBS را بررسی میکنیم، توجه به این نکته خالی از لطف نیست که هرکدام از رژیم های غذایی برای حالت های خاصی از بیماری متناسب است و از فرد به فرد میتواند متفات باشد:

۱- رژیم غذایی پر فیبر

فیبرها بخش عمده‌ای از مدفوع را تشکیل می‌دهند و به حرکات بهتر روده کمک می‌کنند، هرفرد بزرگسال باید روزانه به‌طور میانگین بین ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر مصرف کند.
گرچه به نظر دریافت این مقدار از فیبر در رژیم غذایی روزانه ساده به نظر می‌رسد اما بر اساس گزارش انستیتوی دیابت، گوارش و بیماری های کلیوی (NIH) افراد به طور معمول روزانه بین ۵ تا ۱۴ گرم فیبر را در رژیم غذایی خود مصرف میکنند.
غذا های غنی از فیبر مثل میوه ها، سبزی ها و غلات کامل میتوانند به جلوگیری از یبوست در بیماران سندرم روده تحریک پذیر کمک کنند.
با این حال اگر مصرف زیاد فیبر موجب افزایش نفخ معده در شما میشود سعی کنید برای تامین فیبر روزانه مورد نیاز از میوه ها و سبزیجات به جای دانه ها استفاده کنید.

۶ برنامه غذایی برای بهبود IBS | رژیم پر فیبر | رژیم FODMAP | و...

۲- رژیم غذایی کم فیبر

گرچه افزایش فیبر رژیم غذایی در برخی بیماران سندرم روده تحریک پذیر میتواند موجب بهبود علائم بیماری شود اما افزایش دریافت فیبر در بیمارانی که دچار اسهال و یا نفخ معده هستند میتوانند وضعیت بیمار را بدتر کنند. قبل از اینکه کاملا فیبر را از رژیم غذایی خود حذف کنید روی منابع فیبر محلول مثل سیب، توت، هویج و جو دو سر متمرکز شوید.
فیبر های محلول بجای اینکه حجم اضافی به مدفوع بدهند در آب حل میشوند، از جمله منابع معمول فیبر نامحلول میتوان به غلات کامل، مغز ها، گوجه فرنگی، کشمش و کلم اشاره کرد.
علاوه بر این مصرف داروهای ضد اسهال در ۳۰ دقیقه قبل از مصرف غذاهای پرفیبر میتواند به کاهش علائم منجر شود. این روش برای زمانی که میخواهید در رستوران یا بیرون از خانه غذا مصرف کنید مفید است اما توجه داشته باشید که نباید به آن عادت کنید.

۳- رژیم غذایی بدون گلوتن

گلوتن پروتئینی است که در دانه هایی مثل گندم و محصولاتی که از گندم ساخته میشود یافت میشود، این پروتئین در افرادی که عدم تحمل گلوتن دارند میتواند به بافت های معده آسیب برساند، برخی افراد با سابقه عدم تحمل گلوتن یا حساسیت نسبت به گلوتن تجربه IBS را داشته اند. در این افراد استفاده از رژیم بدون گلوتن میتواند کمک کننده باشد.
گندم و جو و محصولات تهیه شده از آنها را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا ببینید بهبودی در شرایط شما حاصل میشود یا نه، اگر طرفدار سرسخت نان و یا محصولات دیگری که با گندم تولید میشود هستید میتوانید از انواع بدون گلوتن آن استفاده کنید.

۶ برنامه غذایی برای بهبود IBS | رژیم پر فیبر | رژیم FODMAP | و...

۴- رژیم حذف مواد غذایی برای مدت محدود

رژیم حذف مواد غذایی مبتنی بر محدود کردن برخی مواد غذایی برای مدت محدود است تا ببینید کدام یک از مواد غذایی بر وضعیت بیماری شما اثر گذار است، بنیاد بین المللی اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (IFFGD) توصیه میکند که این چهار ماده غذایی را از رژیم غذایی سندرم روده تحریک پذیر حذف نمایید.


  • قهوه
  • شکلات
  • فیبر های نامحلول
  • مغز

در هر حال شما باید از مصرف غذاهایی که فکر میکنید علائم بیماری شما را وخیم تر میکند خودداری کنید، یک ماده غذایی خاص را از رژیم غذایی خود به مدت ۱۲ هفته حذف کنید و نتیجه آن را بر میزان و شدت علائم IBS مشاهده کنید، پس از ۱۲ هفته ماده غذایی دیگری را در رژیم غذایی خود محدود کنید و در نهایت مواد غذایی که میتوانند سبب بروز علائم بیماری و شدت گرفتن آن در شما شوند را از رژیم غذایی IBS حذف کنید.

رژیم غذایی مناسب IBS را از متخصص تغذیه بگیرید

به صفحه رژیم آنلاین بروید و اطلاعات خود را وارد کرده و از متخصص تغذیه برنامه غذایی مخصوص خودتان را دریافت کنید.

۵- رژیم غذایی کم چرب

مصرف مدام غذا های پرچرب میتواند مشکلات مختلفی مثل چاقی، بیماری های قلبی و ... را در زمینه سلامتی برای فرد ایجاد کند. در بیماران IBS مصرف غذاهای پرچرب در رژیم غذایی میتواند سبب بیشتر شدن علائم بیماری گردد.
غذاهای پرچرب معمولا دارای فیبر کمی هستند و برای بیمارانی که از از یبوست رنج میبرند سبب بدتر شدن بیماری آنان میشود. بر اساس تحقیقات کلینیک کلیولند رژیم غذایی پرچرب برای بیماران IBS بخصوص برای بیمارانی که دچار IBS مخلوط هستند و متناوبا دچار اسهال و یبوست میشوند بد است.
استفاده از رژیم کم چرب علاوه بر اینکه برای سلامت قلب شما مفید است میتواند بر کاهش علائم IBS هم موثر باشد.

۶ برنامه غذایی برای بهبود IBS | رژیم پر فیبر | رژیم FODMAP | و...

۶- رژیم FODMAP

FODMAP ها کربوهیدرات هایی هستند که هضم آنها برای روده و دستگاه گوارش سخت است، از آنجا که این کربوهیدرات ها باعث میشوند آب بیشتری وارد روده شود بیماران مبتلا به IBS ممکن است بعد از خوردن این غذاها نفخ، گاز و اسهال بیشتری را تجربه کنند.
FODMAP مخفف کلمه های الیگوساکارید های تخمیری (fermentable oligosaccharides)، دیساکارید ها (disaccharides)، مونوساکارید ها (monosaccharides) و پلیول ها (polyols) است.
محدود کردن غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی FODMAP هستند به مدت ۶ تا ۸ هفته منجر به بهبود علائم بیماری IBS میشود. البته توجه داشته باشید که همه کربوهیدرات ها حاوی FODMAP ها نیستند، برای حصول بهترین نتیجه باید غذاهای درست را از رژیم غذایی خود حذف کنید. غذاهایی که باید از مصرف آن اجتناب کنید شامل موارد زیر است:


  • لاکتوز (شیر، بستنی، پنیر، ماست)
  • برخی میوه ها (هلو، هندوانه، گلابی، انبه، سیب، آلو، شلیل)
  • حبوبات
  • شربت ذرت با فروکتوز بالا
  • شیرین کننده ها
  • نان گندم، غلات و ماکارونی
  • بادام هندی و پسته
  • برخی از سبزی ها (کنگر، مارچوبه، کلم بروکلی، پیاز، کلم بروکسل، گل کلم، قارچ)&n

توجه داشته باشید که در این رژیم هرچند برخی از میوه ها ، سبزی ها و ... حذف میشوند اما همه مواد غذایی که در آن گروه غذایی هستند حذف نمیشوند.
در صورتی که تمایل به مصرف شیر دارید از انواع بدون لاکتوز آن یا جایگزین های دیگر شیر مثل شیر سویا استفاده کنید.
برای جلوگیری از محدودیت های غذایی زیاد در رژیم غذایی FOMAP حتما قبل از شروع به این رژیم از یک متخصص تغذیه مشورت بگیرید.

بهترین رژیم غذایی برای شما

برخی از غذاهای خاص برای کاهش علائم IBS مفید هستند، اما در مورد هر فرد این قضیه متفاوت است، علائم بیماری خود را ارزیابی کنید و قبل از شروع رژیم جدید در مورد غذاهای مختلف و تاثر آن بر روی شدت بیماری با متخصص تغذیه مشورت کنید زیرا ممکن است نیاز باشد برخی از غذاهایی که مصرف میکنید محدود کنید.
شما باید در رژیم غذایی خود به میزان کافی آب مصرف کنید، به طور منظم ورزش کنید و میزان مصرف کافئین را تا حد امکان کاهش دهید تا دوره های بروز IBS منظم شود و علائم آن به حداقل برسد.