رژیم غذایی مناسب برای کولیت روده

بروزرسانی ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲

کولیت به عناوین کولیت اولسراتیو و یا بیماری التهابی روده هم شناخته می شود. این اختلال یک بیماری مزمن است که باعث بروز زخم های خونریزی دهنده در ناحیه روده بزرگ یا کولون و راست روده یا رکتوم می شود. بیمار دچار دوره های متناوب شعله ور شدن علائم و بهبودی بدون علامت می شود.
در بیماران کولیت با علائم خفیف امکان دارد حرکات روده طبیعی باشد و همراه با ترشحات موکوسی باشد. در صورت تشدید بیماری، علائم اسهال پایدار و شدید خونی همراه با تب، ضعف و بی حالی، کاهش اشتها، کاهش وزن و کم خونی بروز یابد.
اصلی ترین راه برای درمان التهاب روده، تعادل و تنظیم رژیم غذایی مناسب برای کولیت اولسراتیو می باشد. واکنش افراد مختلف نسبت به غذاها بسیار متفاوت است. بنابراین در هر فرد، رژیم غذایی مناسب برای کولیت خاصی براساس تجربه شخصی او تجویز می شود.

مواد غذایی مصرفی روزانه خود را بنویسید

نوشتن غذای روزانه در بیماران کولیت اولسراتیو باعث می شود تا فرد با توجه به علائم موجود، غذایی خاص که ایجاد کننده آن علامت است را پیدا کند. ضمنا جهت برخورداری از رژیم غذایی مناسب برای کولیت با متخصص تغذیه و رژیم درمانی مشورت شود. برای تطابق با رژیم محدود غذایی و اختلالات احتمالی در جذب، در اغلب موارد مکمل های ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز است.

در رژیم غذایی کولیت روده از غذاهای با میزان بالای فیبرهای غیرمحلول پرهیز شود

غذاهایی که حاوی فیبر غیرمحلول می باشند، در اغلب موارد باعث تحریک روده می شوند. فیبرهای غیرمحلول، به ویژه در سبوس، حبوبات، دانه ها، میوه ها و سبزیجات تازه یافت می شود که در رژیم غذایی برای کولیت اولسراتیو باید با احتیاط مصرف شوند و در صورت تشدید علایم از رژیم غذایی بیمار حذف شوند و یا با توجه به شدت علائم بصورت محدود مصرف شوند.

مصرف چربی و روغن ها به حداقل میزان کاهش یابد

هضم غذاهای چرب دشوار است. بنابراین مصرف آنها باید در رژیم غذایی مناسب برای کولیت روده کاهش یابد. از مصرف غذاهای سرخ شده با روغن در رژیم غذایی کولیت پرهیز شود. استفاده از چیپس سیب زمینی و اکثر پنیرها هم در این بیماران مجاز نمی باشد.

در رژیم غذایی کولیت روده باید از مصرف کافئین پرهیز شود

بسته به میزان واکنش روده، باید در رژیم غذایی کولیت اولسراتیو از مصرف نوشیدنی های کافئین دار، قهوه حاوی کافئین، کولا، الکل، غذاهای تند و ادویه دار و نیز لوبیا، کلم و سبزی های دیگر که باعث ایجاد گاز در روده می شوند پرهیز شود.

در صورت تشدید علائم از محصولات لبنی اجتناب شود

برخی از بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو در هنگام شعله ور شدن علائم، نسبت به محصولات لبنی در رژیم غذایی بدون تحمل می باشند، در این صورت لبنیات باید از رژیم غذایی کولیت روده حذف شود و برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن از مکمل های کلسیمی استفاده شود. البته در بعضی از بیماران محصولات فاقد لاکتوز قابل استفاده هستند و میتوان از محصولات لبنی بدون لاکتوز استفاده کنند.

تا حدامکان از پروتئین و دیگر مواد مغذی در رژیم غذایی کولیت استفاده شود

رژیم غذایی مناسب برای کولیت روده باید میزان کافی کالری را برای فرد فراهم آورد. در این رابطه استفاده از پروتئین ها و دیگر مواد مغذی در رژیم کولیت اولسراتیو مفید است. تخم مرغ، ماهی، مرغ و گوشت های بدون چربی یا پروتئین بالایی را برای بیمار مبتلا به کولیت تامین می کند.
در بیمارانی که از طریق روده، خون از دست می دهند،باید منابع آهن مانند گوشت قرمز به اندازه کافی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. تا حد امکان از مصرف انواع سبزیجات و میوه های آب پز شده و فاقد پوست و تخم استفاده شود.
در اوقاتی که بیماری تشدید یافته و شعله ور می شود از غذاهای کم حجم و با فیبر کم شامل چای، آبگوشت صاف شده، نان سفید، تخم مرغ آب پز و ژله در رژیم غذایی این بیماران استفاده شود.
در دوران بهبودی استفاده از ماهی، مرغ، گوشت بدون چربی، سیب زمینی آب پز، سبزی های آب پز و کمپوت میوه ها در رژیم غذایی کولیت روده استفاده شود.
در هنگام تشدید بیماری، مصرف رژیم های خوراکی مایع و آبکی، مواد مغذی داخل وریدی و یا تغذیه از راه بینی- معدی برای پیشگیری از سوءتغذیه استفاده شود. همچنین استفاده از مکمل های ویتامین و املاح با مشورت متخصص تغذیه و یا پزشک توصیه می شود.

دکتر مهران نوری/ متخصص تغذیه و رژیم درمانی