سیر از قدیم الایام برای موارد پزشکی مختلفی مورد استفاده قرار میگرفته است. دانش پزشکی امروز نیز بسیاری از خواص سیر و کاربرد هایی که در گذشته در علم پزشکی داشته را تایید میکند.
سیر از خانواده گیاهان پیازی است و ترکیباتی که در سیر وجود دارد بسیار شبیه پیاز و موسیر میباشد، سیر معمولا در همه قسمت های کره زمین کشت میشوده و دارای بویی تند و طعمی مطبوع است که به مقدار زیاد در آشپزخانه ها مورد استفاده قرار میگیرد.
بسیاری از خواصی که به سیر ارتباط میدهند مربوط به ترکیبات سولفوری است که در طی خرد کردن یا جویدن سیر ایجاد میشود. یکی از این ترکیبات سولفوری، آلیسین نام دارد که البته بسیار ناپایدار است و مدت کوتاهی پس از خرد کردن سیر تازه از بین میرود به همین دلیل توصیه میگردد برای بهره مندی حداکثری از خواص سیر، آن را به صورت تازه مصرف کنید.
ترکیبات سولفوری دیگری که در سیر وجود دارد شامل دی-آلیل-دی سولفید و اس-آلیل-سیستئین میباشد که این ترکیبات گوگردی پس از مصرف سیر از دستگاه گوارش جذب بدن شده و از طریق جریان خون به قسمت های مختلف بدن میرود و تاثیرات متابولیک خود را روی بدن میگذارد.
در ادامه تعدادی از خواص سیر را که از نظر علمی اثبات شده هستند را برای شما بررسی میکنیم:
سیر از جمله خوراکی هایی است که باعث تقویت سیستم ایمنی میگردد.
در یک مطالعه ۱۲ هفته ای مشاهده شد که مصرف مکمل سیر باعث کاهش ۶۳% در بروز سرماخوردگی نسبت به افرادی که این مکمل را مصرف نمیکردند شد.
بعلاوه اینکه در افرادی که سرماخورند، مدت زمان بیماری بسیار کوتاه تر از افرادی بود که مکمل سیر را مصرف نکرده بودند، افراد عادی بیماریشان حدود ۵ روز طول کشیده بود در حالیکه در گروهی که مکمل سیر مصرف کرده بودند این زمان به ۱.۵ روز کاهش پیدا کرده بود.
در واقع مصرف سیر باعث شده بود که مدت زمان بیماری حدود ۷۰% کاهش پیدا کند. (۱، ۲)
بنابر این اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که بسیار سرما میخورید، سیر را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید.
بیماری های قلبی عروقی از جمله سکته های قلبی از مهمترین علل مرگ و میر در دنیا هستند. فشار خون بالا یکی از علل اصلی بروز بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی است.
مصرف سیر تاثیر فوق العاده ای در کاهش فشار خون در افرادی که مبتلا به بیماری پرفشاری خون هستند دارد. مصرف روزانه ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم عصاره سیر همان اثری را در افراد مبتلا به فشار خون بالا میگذارد که دارو آتنولول بر روی بدن میگذارد.
اگر تمایلی به مصرف مکمل سیر ندارید باید بدانید برای دریافت میزان موثر سیر و کاهش فشار خون باید روزانه ۴ حبه سیر بخورید تا اثر خود را در کاهش فشار خون بگذارد. (۳، ۴، ۵)
یکی دیگر از عوامل بروز بیماری های قلبی عروقی و سکته ها بالا بودن کلسترول خون است. خوردن سیر میتواند کلسترول تام و کلسترول بدن خون (LDL) را کاهش دهد.
برای افرادی که کلسترول خون آنها بالا تر از حد طبیعی است توصیه به مصرف سیر میشود، مصرف سیر میتواند تا حدود ۱۰ الی ۱۵% سطح کلسترول خون شما را کاهش دهد. (۶، ۷، ۸)
سیر گرچه میزان کلسترول بد خون را کاهش میدهد اما تاثیری روی کلستروب خوب (HDL) ندارد.
اگر در آزمایش خون خودتان متوجه شدید که کلسترول خون شما بالا است میتوانید از سیر برای کاهش سطح کلسترول در خون استفاده کنید.
اثر اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزد باعث تسریع روند پیری سلولی میشود. سیر دارای ترکیباتی است که اثر آنتی اکسیدانی داشته و و از بدن در برابر رادیکال های آزاد و پیری سلولی محافظت میکند.
بعلاوه اینکه سیر آنزیم هایی را در بدن فعال میکند که سطح محافظت آنتی اکسیدانی را بدن بخصوص در افرادی که فشار خون بالا دارند افزایش میدهد و بدن را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت میکند.
ترکیبی از اثر کاهندگی فشار خون، کاهش کلسترول بدن خون و اثر آنتی اکسیدانی سیر میتواند از بدن شما در برابر بروز بیماری آلزایمر و فراموشی محافظت کند. (۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲)
اگر عضوی از خانواده شما به بیماری آلزایمر مبتلا است بهتر است سیر را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.
سیر یکی از قدیمی ترین مکمل های ورزشی برای بهبود عملکرد ورزشکاران میباشد.
این ماده غذایی از قدیم الایام به عنوان مکملی برای کاهش خستگی و افزایش قدرت و توانایی ورزشکاران مورد استفاده قرار میگرفته است. احتمالا سابقه مصرف سیر در وزشکاران به المپیک آتن باز میگردد.
در افرادی که بیماری قلبی عروقی داشتند مشاهده شد مصرف مکمل سیر باعث افزایش ۱۲% در راندمان قلب شده و عملکرد آنها را بهبود بخشیده، از طرفی مطالعات دیگری نیز نشان میدهند که مصرف سیر در ورزشکاران خستگی را در این افراد کاهش میدهد.(۱۳، ۱۴)
با این حال نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه میباشد.
امروزه به علت افزایش آلودگی ها از جمله آلودگی هوا و آب که باعث ورود فلزات سنگین به بدن میشود، اندام های حیاتی بدن دچار آسیب میگردند.
اما ترکیبات سولفور دار موجود در سیر از اندام های داخلی بدن شما در برابر آسیب فلزات سنگین محافظت میکنند و مانع از بروز آسیب به این اندام ها میگردند.
در این زمینه مطالعه ای صورت گرفت و مشاهده شد تعمیرکارانی که در معرض سرب قرار داشتند زمانی که سیر مصرف میکردند میزان سرب در بدن آنها حدود ۲۰% کاهش یافته بود و عوارضی نظیر سردرد و فشار خون که از نشانه های مسمویت با سرب است بسیار کاهش پیدا کرده بود. (۱۵)
بنابر این توصیه میگردد برای محافظت از بدن خود در برابر فلزات سنگین روزانه ۳ حبه سیر را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
برخی از مطالعات روی حیوان ها نشان میدهد که مصرف سیر با افزایش سطح استروژن در بانوان از پوکی استخوان و از دست رفتن بافت استخوانی جلوگیری میکند.
توصیه میشود که زنان در دوره یائسگی روزانه ۲ گرم سیر خام مصرف کنند، مصرف این میزان سیر در رژیم غذایی روزانه سبب میشود که سطح استروژن در میزان مطلوبی حفظ شده و بدن را از اثرات کاهش ناگهانی استروژن مثل پوکی استخوان حفظ کند. (۱۶)
اگر نگران پوکی استخوان خود هستید غذاهایی که حاوی سیر و پیاز هستند را در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنید، زیرا باعث افزایش سلامت استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان میشوند. (۱۷)
اینکه میزان تاثیر سیر یا هر ماده دیگری را مستقیما بر روی افزایش طول عمر اندازه گیری کنیم عملا غیر ممکن است.
اما با در نظر گرفتن تاثیرات بسیار زیاد سیر بر روی فاکتور های بیماری های قلبی عروقی مثل فشار خون، کلسترول خون و تاثیرات آنتی اکسیدانی سیر و همچنین محافظت از بدن در برابر فلزات سنگین و آلودگی های محیطی، میتوان نتیجه گرفت که مصرف سیر میتواند موجب افزایش طول عمر شما گردد.
از طرفی سیر میتواند سیستم ایمنی شما را تقویت کند و در برابر بیماری های حاد نظیر سرماخوردگی یا عفونت هم شما را ایمن کند. از آنجا که این بیماری ها در سالمندان بخاطر کاهش قدرت سیستم ایمنی آنها یکی از عوامل مرگ و میر به شمار میروند، مصرف سیر میتواند از این طریق هم به افزایش طول عمر شما کمک کند.
افزودن سیر به برنامه غذایی روزانه بسیار راحت و آسان است، سیر را میتوان به غذاهای مختلف یا چاشنی ها و سس ها اضافه کرد و یا حتی به صورت خام خورد.
شما میتوانید سیر را به شکل های گوناگون از جمله حبه، پودر، عصاره و... تهیه کنید و استفاده کنید.
در برابر اثرات بسیار مفید سیر برخی نکات منفی هم وجود دارد که افراد بخاطر آنها از خوردن سیر خودداری میکنند، از جمله بوی نامطبوع دهان یا افرادی که به سیر حساسیت دارند.
اگر شما از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید یا اختلالاتی که مربوط به انعقاد خون است در شما وجود دارد بهتر است قبل از مصرف سیر با پزشک خود مشورت کنید.
در انتها فراموش نکنید که مصرف هر ماده غذایی به مقدار بیش از حد و بیش از اندازه میتواند برای سلامت شما زیان آور باشد، بنابر این در مصرف سیر هم نباید زیاده روی کنید.