رژیم غذایی بیمار کلیوی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه R201
رژیم غذایی بیمار کلیوی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه R201

نقش تغذیه در سلامتی

تغذیه نه تنها بر رشد جسمی و ظاهر انسان تأثیر می گذارد، بلکه بر نحوه احساس و برداشت ما از محیط، خلق و خو و رفتار ما نیز موثر است. اهمیت وجود برخی مواد مغذی برای بدن به ویژه ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها، همانند نیاز به آب ضروری است...
رژیم غذایی بیمار کلیوی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه R201

چه زمانی به متخصص تغذیه مراجعه کنیم؟

یک قرار ملاقات بسیار مهم وجود دارد که نباید آن را نادیده بگیرید و آن قرار با یک متخصص تغذیه به صورت سالانه است. نقش متخصص تغذیه در پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مثل چاقی، بیماری های قلبی عروقی، گوارشی و ... غیری قابل چشم پوشی است...
رژیم غذایی بیمار کلیوی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه R201

رژیم غذایی بیماری کلیوی | نمونه R۲۰۱

آقایی ۶۴ ساله که طبق نظر متخصص کلیه مبتلا به نارسایی مزمن کلیه میباشد و در حال حاضر نیاز به همو دیالیز ندارد جهت گرفتن رژیم غذایی بیماری کلیوی به همراه جواب آزمایشات خون و ادرار خود مراجعه نموده است. بیمار کارمند و فاقد فشار خون و ادم و دیابت میباشد و فعالیت بدنی زیادی ندارد.با توجه به نتایج آزمایش خون و ادرار ایشان رژیم غذایی مناسب برای بیماری کلیوی برای ایشان تنظیم گردیده است.

هشدار

این رژیم بر اساس فردی و شرایط فعلی ایشان نوشته شده و برای عموم و شرایط مشابه قابل استفاده نیست، لطفا از توصیه این رژیم برای افراد در حالت های مشابه خودداری نمایید.

برنامه غذایی بیماری کلیه | هفته اول

روز اول

روز دوم

روز سوم

روز چهارم

روز پنجم

روز ششم

روز هفتم

برای دریافت برنامه غذایی مناسب برای بیماری کلیوی مناسب با شرایط خاص شما اینجا را کلیک کنید.

جلوگیری از پیشرفت بیماری کلیوی با برنامه غذایی مناسب امکان پذیر است

به صفحه رژیم آنلاین بروید و اطلاعات خود را وارد کرده و از متخصص تغذیه برنامه غذایی مخصوص خودتان را دریافت کنید.

لیست جانشینی غذا برای بیماری کلیوی

گروه لبنیات

گروه نان و غلات

گروه گوشت

گروه چربی

گروه قند های ساده

غذاهای آزاد

نصف لیوان شیرکم چرب ۱% یا ۱۲۰ سی سی
نصف لیوان بستنی سنتی یا یک عدد بستنی بسته بندی
نصف کاسه ماست یا ۴ قاشق غذاخوری
۰/۲۵ لیوان پودر شیر خشک
۴ قاشق غذاخوری خامه
۳ قاشق غذاخوری پنیر خامه ای
۳۰ گرم انواع نان

۷۰ گرم برنج پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری سر خالی 

۷۰ گرم ماکارونی پخته شده یا ۵ قاشق غذاخوری

۸۰ گرم سیب زمینی آب پز یا یک عدد سیب زمینی کوچک

۲ لیوان پفیلا بسیار کم چرب

۱ عدد بلال

۱ لیوان کدو تنبل

۰/۵ لیوان باقلا سبز

۳ قاشق غذاخوری ذرت پخته شده

۳ عدد بیسکوییت ساده سبوس دار*

۳ قاشق غذاخوری جوانه گندم

نصف لیوان بلغور پخته شده

۱ عدد کیک یزدی یا شیرینی های خشک**

نیم کاسه ماست خوری شله زرد یا ۳ قاشق غذاخوری

۰/۵ لیوان شیر برنج بدون شکر

۲/۵ قاشق غذاخوری آرد



*و ** کیک یزدی و شیرینیجات خشک به علت داشتن چربی ۱ واحد از گروه چربی نیز محاسبه میگردد.
۳۰ گرم انواع گوشت یا ۱ قوطی کبریت

۳۰ گرم میگو یا ماهی

۳۰ گرم جگر، دل، قلوه یا یک قوطی کبریت

۱ عدد تخم مرغ آب پز یا ۲ عدد سفیده

۳۰ گرم پنیر یا ۱ قوطی کبریت

۱/۴ سیخ کباب برگ یا ۱/۳ سیخ کباب کوبیده

۱/۲ ران مرغ یا ۱/۳ سینه مرغ یا ۱/۴ سیخ جوجه کباب

۱/۶ تن ماهی

۱ عدد سوسیس آلمانی

۰/۵ لیوان شیر سویا

۰/۵ لیوان حبوبات پخته شده*





*حبوبات به علت محتوای کربوهیدراتی بالا ۱ واحد از گروه کربوهیدرات نیز محاسبه میگردد. 
۱ قاشق مربا خوری از هریک از روغن های زیر:
روغن جامد
روغن مایع
کره
مارگارین
سس مایونز
۲ قاشق غذاخوری پودر نارگیل
۱ قاشق غذاخوری شکر، مربا، عسل، ژله

۵ حبه قند یا ۱۵ گرم

۵ عدد پولکی یا ۱۵ گرم

۱ عدد بستنی یخی

نصف لیوان نوشابه های گاز دار، دلستر، لیموناد
اقلام زیر را میتوانید روزانه در حد متعادل مصرف نمایید:

آبلیمو

آبغوره

چای

سرکه

لیست جانشینی غذا برای بیماری کلیوی | سبزیجات

سبزیجات پر پتاسیم

سبزیجات دارای پتاسیم متوسط

سبزیجات کم پتاسیم

یک لیوان خرد شده از سبزیجات زیر:
چغندر
بامیه
فلفل تند
آب گوجه فرنگی
کدو حلوایی
کلم بروکسل
۱ عدد گوجه فرنگی متوسط
۲ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
۱ عدد سیب زمینی آب پز
نصف عدد سیب زمینی تنوری
۳۰ گرم سیب زمینی سرخ کرده
۵ قاشق غذاخوری سبزی پخته
یک لیوان خرد شده از هرکدام از سبزیجات زیر:
اسفناج خام
بادمجان
بروکلی
پیاز
تربچه
شلغم
ریواس
قارچ
کدو
کرفس خام
گل کلم
نخود سبز
سبزی خوردن
۱ عدد هویج کوچک

یک لیوان از سبزی های زیر:
کاهو
لوبیا سبز
خیار پوست کنده
فلفل سبز
کلم خام
شاهی

لیست جانشینی غذا برای بیماری کلیوی | میوه ها

میوه های پر پتاسیم

میوه های دارای پتاسیم متوسط

میوه های کم پتاسیم

۵ عدد آلو بخارا
۲ عدد انجیر خشک
۵ عدد برگه زردالو
۱ عدد پرتقال کوچک
۳ عدد خرما
۶ عدد زردالو
۱ عدد شلیل کوچک
۱ قاچ طالبی یا خربزه یا گرمک
نصف عدد کیوی
۱ عدد گلابی تازه
نصف عدد موز
نصف لیوان آب پرتقال
۱ عدد سیب کوچک
نصف لیوان آناناس خرد شده
نصف لیوان توت فرنگی یا تمشک یا شاه توت
۲ قاشق غذاخوری کشمش
۱ عدد هلو کوچک
۱ لیوان هندوانه خرد شده
نصف لیوان گیلاس یا آلبالو
نصف لیوان از میوه های زیر:
آب انگور
زغال اخته
عصاره هلو
کمپوت گلابی
نصف عدد لیمو ترش یا شیرین

برنامه غذایی برای بیماری کلیه | توصیه های اختصاصی

توصیه ها
• در رژیم غذایی برای بیماری کلیوی خود برای جلوگیری از افزایش فشار خون در طول روز مجاز به مصرف نصف قاشق چای خوری نمک هستید.
• از جابجایی گروه های مواد غذایی در رژیم غذایی بیماری کلیوی بخصوص گروه گوشت و مواد پروتئینی بدون هماهنگی با کارشناس تغذیه جدا بپرهیزید.
• مصرف مغز ها(شامل مغز بادام، پسته، فندق، گردو، تخمه و ...) حبوبات، سویا، نان های سبوس دار، بیسکوییت های سبوس دار، لبنیات، بستنی، دل، قلوه، جگر، مغز، سوسیس، کالباس، و نوشابه ها و بخصوص نوشابه های سیاه را در رژیم غذایی برای بیماری کلیوی خود ممنوع کنید.
• از مصرف آب خورشت ها، آب گوشت، آب غذا ها در رژیم غذایی خود پرهیز نمایید.
• روغن مصرفی شما در رژیم غذایی برای بیماری کلیوی خود حتما از نوع روغن مایع باشد.تا حد امکان از مصرف غذاهای سرخ کردنی خودداری نمایید.
• با توجه به آزمایشات شما رژیم غذایی کلیوی شما محدودیت مایعات ندارد اما میزان ایمن مصرف مایعات در روز برای شما ۷ لیوان است.
• با مشورت با پزشک خود روزانه یک قاشق مرباخوری شربت ب کمپلکس و ۲ عدد قرص کربنات کلسیم همراه هر وعده غذایی یک عدد به رژیم غذایی خود بیفزایید.
• میوه ها را میتوانید با همگروه های خود جابجا کنید. (میوه کم پتاسیم با میوه کم پتاسیم و الی آخر)

بیماری های کلیه

عوارض بیماری کلیوی

علل بیماری کلیوی

علائم بیماری کلیوی

پیشگیری از بیماری کلیوی

درمان بیماری کلیوی

اگر بیماری مزمن کلیه درمان نشود و رژیم غذایی کلیوی در آن رعایت نشود میتواند موجب نارسایی کلیه و از بین رفتن کلیه شود.
علاوه بر این بیماری های مزمن کلیه میتواند عوارض دیگری هم داشته باشد از جمله :
آنمی: کلیه با ترشح هورمون های مربوط به خون سازی موجب ساختن خون شده و در صورت بیماری مزمن کلیه میتواند خون سازی بدن دچار اختلال گردد.
حبس مایعات در بدن(ادم): کلیه نقش اصلی را در رفع مایعات بدن دارد و آسیب مزمن کلیه میتواند در این روند اختلال ایجاد کرده و موجب ادم در اندام ها شود.
هایپرکالمیا: یکی از وظایف اصلی کلیه تنظیم آب و الکترولیت در بدن است، بیماری کلیوی موجب اختلال در این روند شده و پتاسیم خون افزایش میابد و نتیجه این افزایش آسیب به قلب است.
استئومالاسیا: در این بیماری استخوان ها ضعیف شده و به راحتی میشکنند و علت آن میتواند اختلال در نسبت میزان کلسیم و فسفر خون در بیماری کلیوی باشد.
از دیگر آسیب های بیماری کلیوی میتوان به کاهش میل جنسی،بی خوابی، پریکاردیت، تضعیف سیستم ایمنی و اولسر های معده اشاره کرد.
با یک  رژیم غذایی مناسب برای بیماران کلیوی میتوان از بسیاری از آسیب های گفته شده جلوگیری کرد و بیمار کلیوی را به یک زندگی عادی و نرمال بازگرداند.
کلیه ها فیلتر های اصلی خون در بدن هستند که مواد زائد خون را به صورت ادرار از بدن دفع میکنند.اگر جریان خون به کلیه ها به هر دلیل مختل شود کلیه ها دچار نارسایی میگردند، علاوه بر اختلال جریان خون به کلیه ها بیماری های مختلف نیز میتوانند منجر به آسیب کلیه شوند.سنگ کلیه و انسداد مجاری ادراری نیز یکی دیگر از علل آسیب به کلیه ها هستند و در نهایتا بیماری مزمن کلیوی را ایجاد میکنند.
در بیشتر موارد آسیب به کلیه نتیجه یک بیماری زمینه ای است، مثل:
دیابت: اگر دیابت در فرد دیابتی کنترل نشود گلوکز اضافی در خون انباشته شده و به مرور زمان موجب آسیب به کلیه و بیماری مزمن کلیه میشود.
فشار خون: بالا بودن فشار خون بالا باعث افزایش بار فیلتراسیون بر کلیه میشود و در نهایت میتواند موجب آسیب به کلیه و بیماری مزمن کلیه شود.
انسداد مجاری ادرار: اگر مجاری ادراری دچار انسداد گردند ادرار به کلیه بازگشته و موجب افزایش فشار به کلیه و در نهایت آسیب به کلیه ها و بیماری مزمن کلیه میشود.علل شایع انسداد مجاری ادرار بزرگ شدن پروستات، سنگ کلیه یا سنگ مثانه یا وجود تومور میباشد.
لوپوس: یک بیماری خود ایمنی است که سلول های ایمنی فرد به کلیه حمله میکنند و موجب تخریب بافت کلیه و ایجاد بیماری کلیوی میکنند.
مصرف بیش از حد برخی داروها مثل مسکن های غیر استروئیدی(بروفن، آسپرین و...) نیز موجب افزایش فشار بار کلیه و در نهایت بیماری مزمن کلیه میشود.
علاوه بر داروها سموم و فلزات سنگین نیز مثل سرب موجب آسیب به کلیه و یبماری های مزمن کلیه میشوند.
مصرف مواد مخدر، بیماری های خاص کلیه، خونریزی های شدیدی، مالاریا و تب زرد نیز میتوانند موجب آسیب به کلیه و بیماری کلیه شوند.
از آنجا که بیماری مزمن یا حاد کلیه یک بیماری با روند پیشرفت کند است و حتی با از دست رفتن عملکرد یک کلیه، کلیه دیگر وظیفه تصفیه خون را انجام میدهد علائم بالینی تا قبل از شدت گرفتن تخریب کلیه معمولا قابل مشاهده نیست از این جهت مهم است که افرادی که در معرض بیماری کلیوی هستند یا سابقه خانوداگی بیماری کلیوی دارند به طور منظم کلیه های خود را مورد بررسی قرار دهند. در مراحل اولیه بیماری از آسیب جدی کلیه ها میتوان جلوگیری کرد اما با پیشرفت بیماری و تخریب بافت کلیه معمولا ترمیم آن غیر قابل برگشت است.
از جمله علائمی که برای درمان به وقع بیماری کلیوی باید به آن توجه کرد کاهش حجم ادرار، تکرر ادرار، فشار خون، دیابت، ادم، وجود خون یا تیرگی ادرار، وجود پروتیین در ادرار، کاهش اشتها، کاهش ناگهانی وزن بدن و درد در ناحیه پهلو و پشت است.
برای پیشگیری از بیماری کلیوی نیاز است که ما یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیریم و در صورت داشتن سابقه خانوادگی یا بیماری های زمینه ای چکاپ منظم داشته باشیم.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متناسب میتواند از بروز بیماری های مثل فشار خون و دیابت که در بروز بیماری کلیوی نقش موثری دارند جلوگیری کند.
مصرف سدیم در رژیم غذایی خود را کاهش دهید، میوه و سبزیجات باید جزء جدا ناپذیر رژیم غذایی شما باشند.
مواد غذایی فراوری شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید.میوه ها و سبزیجات رنگی حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان هستند که یک رژیم غذای حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان میتواند از بروز بیمار کلیوی جلوگیری نماید.
نسبت به افزایش وزن خود حساس باشید، علی الخصوص چاقی شکمی که نشانه افزایش چربی احشایی میباشد.با گرفتن یک رژیم غذایی مناسب یا یک رژیم غذایی کاهش وزن نسبت به کنترل وزن خود حساس باشید.
بیماری مزمن کلیه درمان قطعی ندارد و میتوان با انجام یک سری کارها روند بیماری کلیوی را کند و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. اصلی ترین عمل در کنترل بیماری کلیوی تنظیم یک رژیم غذایی کلیوی است. در رژیم غذایی کلیوی باید بیماری های زمینه ای فرد مثل فشار خون یا دیابت نیز در نظر قرار گیرد که با رژیم غذایی بتوان روند همه بیماری ها را کنترل نمود.
در صورت ابتلا به بیماری کلیه و ظهور عوارض آن، با توجه به نوع عارضه رخ داده و بیماری های زمینه ای درمان انجام شود و در عین حال نسبت بهبه صورت همزمان رژیم غذایی کلیوی آغاز گردد.
از آنجا که وظیفه کلیه فیلتراسیون خون است و محتویات خون به طور مستقیم با نوع رژیم غذایی فرد در ارتباط است مهمترین درمان برای بیماری کلیه تنظیم رژیم غذایی و استفاده از رژیم غذایی کلیوی است.بیماری مزمن کلیوی مراحل مختلفی دارد که بر اساس میزان بازدهی کلیه تقسیم بندی میشود و در هر مرحله نیاز به یک رژیم غذایی خاص و رژیم کلیوی متفاوت است.محدودیت های غذایی در مراحل مختلف بیماران کلیوی متفاوت است و رژیم غذایی در هر مرحله متناسب با نیاز شما تنظیم میگردد. در صورت ابتلا به بیماری کلیوی حتما به کارشناس تغذیه یا متخخصص تغذیه مراجعه کنید تا بهترین رژیم غذایی کلیوی را برای شما تنظیم نماید.یک رژیم غذایی کلیوی خوب و موثر باید میزان ضایعات خودن را به حداقل برساند تا از آسیب و فشار به کلیه جلوگیری نماید.
در صورت عدم کنترل بیماری و رعایت نکردن رژیم غذایی برای بیماری کلیوی نهایتا بازدهی کلیه به زیر ۱۵ درصد میرسد و در این حالت دیگر رژیم غذایی و رعایت رژیم غذایی کلیوی و دارو درمانی جوابگوی بدن نیستند و نیاز است که برای فرد مبتلا دیالیز و یا پیوند کلیه صورت گیرد.
رعایت رژیم غذایی و اهتمام به گرفتن یک رژیم غذایی کلیوی نقش حیاتی در کنترل بیماری دارد به گونه ای که در صورت نداشتن بیماری زمینه ای کنترل نشده تنها با یک رژیم غذایی برای بیماری کلیه روند بیماری را کنترل و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
در ابتدا میزان انرژی در رژیم غذایی کلیوی باید متناسب با فرد باشد تا از کاتابولیسم بدن جلوگیری کند.
میزان پروتئین دریافتی در رژیم غذایی برای بیماری کلیوی محدود میشود و بر اساس حداقل نیاز یک فرد تنظیم میشود و نباید محتوای پروتیئین رژیم غذایی بیشتر از میزان تنظیم شده مصرف گردد.
از آنجا که کلیه نقش تنظیم کننده الکترولیت ها و مواد معدنی بدن را دارد باید میزان املاح معدنی نظیر پتاسیم، فسفر و سدیم کاملا تحت کنترل باشد و در رژیم غذایی کلیوی محدودیت در دریافت املاح معدنی را داریم.
با توجه به افزایش اکسیدان ها در خون میزان آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی باید افزایش یابد و در صورت نیاز آنتی اکسیدان ها به صورت مکمل به رژیم غذایی افزوده شود.
در صورت احتباس آب در بدن بیمار کلیوی محدودیت دریافت مایعات نیز در رژیم غذایی کلیوی اعمال میشود.
مصرف لبنیات در رژیم غذایی کلیوی بسیار محدود میشود، لبنیات با توجه به میزان فسفر بالا نباید در رژیم غذایی کلیوی مصرف شوند.
میزان فسفر، پتاسیم، سدیم و کلسیم خون باید کنترل شود تا در صورت نیاز تنظیم این املاح در رژیم غذایی کلیوی اعمال گردد.
مصرف حبوبات نیز در رژیم غذایی بیماران کلیوی محدود میگردند و در صورت استفاده باید میزان فسفر و پتاسیم آنها محاسبه و در میزان دریافتی در کل رژیم غذایی محاسبه گردند.
با توجه به اینکه حداقل ۵۰ درصد از پروتئین های مصرفی در رژیم غذایی باید با کیفیت بالا باشند میتوان از تخم مرغ و گوشت ها بجای حبوبات در رژیم غذایی کلیوی استفاده کرد.
در صورت کاهش اشتها میزان وعده های رژیم غذایی خود را افزایش دهید، کاهش دریافت غذایی میتواند وضعیت بیماری را وخیم تر کند.
با توجه به محدودیت دریافت لبنیات در رژیم غذایی کلیوی نیاز است که مکمل های کلسیم و همچنین ویتامین های گروه ب را در رژیم غذایی خود افزوده کند.
لیست جانشینی مواد غذایی در رژیم غذایی کلیوی با رژیم غذایی با سایر افراد متفات است و لیست جانشینی مخصوص بیماران کلیوی را داریم.